UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı, sürdürülebilir kentsel kalkınma için stratejik unsur olarak kültür ve yaratıcılığı kullanan dünya çapındaki şehirler içinde ve arasında uluslararası iş birliğini geliştirmek amacıyla 2004 yılında kurulmuştur.
Ağ, tüm bölgelerden farklı coğrafi, demografik, ekonomik, sosyal, kültürel ve çevresel koşullara sahip şehirleri bir araya getirmekte ve ortak bir misyon doğrultusunda çalışmaktadır. UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı 2025 Dönemi başvuru çağrısı doğrultusunda şehirleri güvenli, dirençli, kapsayıcı, sürdürülebilir ve geleceğe hazır duruma getirme konusunda kültür ve yaratıcılığı kentsel gelişim planlarının merkezine yerleştirmek amaçlanmaktadır. Bu kapsamda şehirlerin, Birleşmiş Milletler 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarından özellikle SDG11 hedefiyle kapsayıcı, güvenli, dirençli ve sürdürülebilir kılınması amaçlanmakta ve somut katkılar sağlanmaktadır. Ağ ayrıca, UNESCO'nun kültür alanındaki öncelikleri doğrultusunda, şehirlerin sürdürülebilir kalkınmadaki merkezi rolünü ortaya koymakta ve bu süreçte yerel boyutun önemini vurgulamaktadır. Bir şehir, Ağın genel vizyonu ve hedeflerine potansiyel katkısının yanı sıra her düzeyde iş birliği, dayanışma ve diyaloğun teşvik edilmesi ve 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarının uygulanması da dâhil olmak üzere UNESCO’nun yetki ve önceliklerine bağlılığını göstermelidir.
UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı, UNESCO'nun kalıcı barışın sağlanması için uluslararası iş birliğini, diyaloğu ve dayanışmayı teşvik etme misyonu doğrultusunda, kaynaklarını, deneyimlerini ve bilgilerini Ağın Misyon Beyanında belirtilen ortak hedefler için bir araya getirmeye ve şehirler arası ortaklıklar yoluyla uluslararası düzeyde aktif olarak iş birliği yapmaya kararlı şehirlerden oluşmaktadır. 2022 yılı Eylül ayında UNESCO Dünya Kültür Politikaları ve Sürdürülebilir Kalkınma Konferansı’nda kültürün “küresel bir kamu malı” olduğunu teyit eden MONDIACULT 2022 Deklarasyonu’nun kabul edilmesinin bir devamı olarak Ağ, 2024 yılında gerçekleştirilen ve Yaratıcı Şehirler Ağı Yıllık Konferansı sırasında onaylanan Braga Manifestosu’nda da kültürün 2030 sonrası sürdürülebilir kalkınma gündemine bağımsız bir hedef olarak entegre edilmesinde kararlı olduğu bilinmektedir.
UNESCO, belirli coğrafi veya tematik öncelikleri dikkate alarak başvuru çağrısını kısıtlama hakkını saklı tutmakta ve azami başvuru sayısını sınırlayabilmektedir. 2025 Başvuru Döneminde her ülkeden, farklı temalardan olmak üzere, en fazla 2 şehrin başvurusu Millî Komisyon destek mektubuyla birlikte çevrim içi başvuru formu aracılığıyla aday şehirler tarafından UNESCO’ya gönderilecektir.
Ayrıca, Ağ içerisinde yeterince temsil edilmeyen bölgelerden, özellikle Afrika ve Arap Ülkelerinden gelen başvurular, Ağın coğrafi temsilini arttırmak amacıyla teşvik edilmektedir. Mevcut çağrıda bu iki bölgeden şehirler için özel İş birliği Çerçevesi mevcuttur.
Yaratıcı Şehirler Ağı; “edebiyat”, “film”, “müzik”, “zanaat ve halk sanatları”, “gastronomi”, “tasarım”, “medya sanatları” ve “mimari” olarak belirlenen sekiz temayı içermektedir.
Şehirler Ağa katılarak; iyi uygulamaların paylaşımı, sürdürülebilir kalkınma planlarında kültür etkileşimini ve kültürel yaşama katılımın teşviki ve iş birliği gelişimi için çalışmayı taahhüt ederler.
2025 Dönemi Başvuruları için aday şehirler ilgili internet sitesinde bulunan çevrim içi başvuru platformu aracılığıyla çevrim içi başvuru formunu kullanarak başvurularını en geç 31 Ocak 2025 tarihine kadar UNESCO’ya göndermelidir. Platforma erişim sağlamak için, başvuru rehberinde bulunan erişim talep formunu doldurarak ön kayıt yaptırmak gerekmektedir.
UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağına yapılacak başvurularda Millî Komisyonun destek mektubunun bulunması zorunludur. Bu nedenle başvurular kapsamında çevrim içi başvuru formuna doldurulan bilgiler (Başvuru rehberi sayfa 9’da paylaşılan PDF dosyasını “word” formatına çevirerek bilgileri ekleyebilirsiniz) tarafımızdan incelenmek üzere en geç 15 Aralık 2024 tarihine kadar UNESCO Türkiye Millî Komisyonuna gönderilmelidir. Son gönderme tarihinden sonra iletilen ve tamamlanmamış başvurular değerlendirmeye alınmayacaktır.
2025 yılı başvuruları doğrultusunda daha fazla bilgi için tıklayınız.
Başvuru İçin Temel Belgeler
UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı Misyon Beyanı