UNESCO Türkiye Millî Komisyonu
UNESCO Türkiye Millî Komisyonu

UNESCO Türkiye Millî Komisyonu

UNESCO Türkiye Millî Komisyonu

UNESCO Dünya Mirası Listesi

 UNESCO 17. Genel Konferansı, 17 Ekim-21 Kasım 1972 tarihleri arasında Paris’te toplanmış ve 16 Kasım 1972 tarihinde UNESCO Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunmasına Dair Sözleşme’yi kabul etmiştir. Türkiye Sözleşmeye 14.04.1982 tarih ve 2658 sayılı Kanunla taraf olma kararı almış, Kanun Bakanlar Kurulu tarafından 23.05.1982 tarih ve 8/4788 sayılı Kararla onaylanmış ve 14.02.1983 tarih ve 17959 sayılı Resmî Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. Gerekli belgelerin UNESCO Genel Merkezi’ne sunulmasıyla Türkiye Sözleşmeye 16.03.1983 tarihinde resmen taraf olmuştur. 1972 Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunması Sözleşmesi’ne göre oluşturulan ve Dünya Mirası Komitesi (DMK) tarafından belirlenen Dünya Mirası Listesi'nde Dünya Miras Alanı olarak ilan edilen 1157 miras yer almaktadır. Bunlardan 900’ü kültürel, 218’i doğal ve 39’u karma (doğal ve kültürel) miraslardır.  Türkiye’nin bu listede 17’si kültürel, 2’si karma olmak üzere 19 miras alanı bulunmaktadır:


1. Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası (Sivas) 1985 
2. İstanbul'un Tarihi Alanları (İstanbul) 1985 
3. Göreme Millî Parkı ve Kapadokya (Nevşehir) 1985 (Karma Miras Alanı) 
4. Hattuşa: Hitit Başkenti (Çorum) 1986 
5. Nemrut Dağı (Adıyaman) 1987 
6. Hieropolis-Pamukkale (Denizli) 1988 (Karma Miras Alanı) 
7. Xanthos-Letoon (Antalya-Muğla) 1988 
8. Safranbolu Şehri (Karabük) 1994 
9. Truva Arkeolojik Alanı (Çanakkale) 1998 
10. Edirne Selimiye Camii ve Külliyesi (Edirne) 2011 
11. Çatalhöyük Neolitik Alanı (Konya) 2012 
12. Bursa ve Cumalıkızık: Osmanlı İmparatorluğunun Doğuşu (Bursa) 2014 
13. Bergama Çok Katmanlı Kültürel Peyzaj Alanı (İzmir) 2014 
14. Diyarbakır Kalesi ve Hevsel Bahçeleri Kültürel Peyzajı (Diyarbakır) 2015 
15. Efes (İzmir) 2015 
16. Ani Arkeolojik Alanı (Kars) 2016 
17. Aphrodisias (Aydın) 2017 
18. Göbekli Tepe (Şanlıurfa) 2018
19. Arslantepe Höyüğü (Malatya) 2021 

 


UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde Türkiye için Tıklayınız 



UNESCO Dünya Kültürel ve Doğal Mirası

Geçici Listesi

UNESCO’nun 1972 yılında kabul ettiği Dünya Kültürel ve Doğal Mirasın Korunmasına Dair Sözleşmeye bağlı olarak oluşturulan Dünya Kültürel ve Doğal Mirası Listesinde 2021 yılında Çin Halk Cumhuriyeti’nin başkanlığı ve ev sahipliğinde Fuzhou’da gerçekleştirilen Dünya Mirası Komitesi Genişletilmiş 44. Oturumunda kabul edilen miraslarla birlikte 1157 miras yer almaktadır. Bunlardan 900’ü kültürel, 218’i doğal ve 39’u karma (doğal ve kültürel) miraslardır. 2023 yılı Temmuz ayı itibariyle Sözleşmeyi kabul eden 195 Taraf Devlet bulunmaktadır. Türkiye’nin söz konusu listede 17’si kültürel, 2’si karma olmak üzere 19 miras alanı bulunmaktadır.

Dünya Miras Komitesi tarafından UNESCO Dünya Mirası Listesine alınan bu mirasların yanı sıra bir de bu listeye önerilmesi öngörülen ancak henüz adaylık süreçleri tamamlanmayan miraslardan oluşan Geçici Liste bulunmaktadır. Geçici Liste Üye Devletler için ulusal bir envanter niteliğinde olup, asıl listeye başvurulacak olan alanlar bu listeden seçilerek belirlenmektedir. 2023 yılı Temmuz ayı itibariyle Sözleşmeye Taraf 195 Devletten 186’sının UNESCO’nun Dünya Mirası Geçici Listesi’nde miras alanları yer almaktadır. Türkiye’nin Geçici Listede ilki 1994 yılında sunulan ve son olarak 2021 yılında güncellenen şekliyle 77 kültürel, 4 karma ve 3 doğal olmak üzere toplam 84 mirası bulunmaktadır.


Listeye Kaydediliş Tarihleriyle

Türkiye’nin UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesindeki Alanları

  1. Karain Mağarası (Antalya) 1994
  2. Urartu ve Osmanlı Eski Yerleşimi Ahlat Mezar Taşları (Bitlis) 2000
  3. Alahan Manastırı (Mersin) 2000
  4. Alanya (Antalya) 2000
  5. Harran ve Şanlıurfa (Şanlıurfa) 2000
  6. İshakpaşa Sarayı (Ağrı) 2000
  7. Konya Selçuklu Başkenti (Konya) 2000
  8. Mardin Kültürel Peyzajı (Mardin) 2000
  9. Selçuklu Kervansarayları Denizli-Doğubayazıt Güzergâhı 2000
  10. St. Nicholas Kilisesi (Antalya) 2000
  11. St. Paul Kilisesi, St. Paul Kuyusu ve Tarihi Çevresi (Mersin) 2000
  12. Sümela Manastırı (Trabzon) 2000
  13. Likya Uygarlığı Antik Kentleri (Antalya ve Muğla) 2009
  14. Perge Arkeolojik Alanı (Antalya) 2009
  15. Sagalassos Arkeolojik Alanı (Burdur) 2009
  16. Eşrefoğlu Camii (Konya) 2011
  17. Hatay, St. Pierre Kilisesi (Hatay) 2011
  18. Aizanoi Antik Kenti (Kütahya) 2012
  19. Beçin Ortaçağ Kenti (Muğla) 2012
  20. Birgi Tarihi Kenti (İzmir) 2012
  21. Gordion (Ankara) 2012
  22. Hacı Bektaş Veli Külliyesi (Nevşehir) 2012
  23. Hekatomnos Anıt Mezarı ve Kutsal Alanı (Muğla) 2012
  24. Niğde'nin Tarihi Anıtları (Niğde) 2012
  25. Mamure Kalesi (Mersin) 2012
  26. Odunpazarı Tarihi Kent Merkezi (Eskişehir) 2012
  27. Yesemek Taş Ocağı ve Heykel Atölyesi (Gaziantep) 2012
  28. Zeugma Arkeolojik Alanı (Gaziantep) 2012
  29. Sardes Antik Kenti ve Bintepeler Lidya Tümülüsleri (Manisa) 2013
  30. Laodikeia Arkeolojik Alanı (Denizli) 2013
  31. Akdeniz’den Karadeniz’e Kadar Ceneviz Ticaret Yolu’nda Kale ve Sur Yerleşimleri 2013
  32. Anadolu Selçuklu Medreseleri (Konya, Kayseri, Sivas, Erzurum, Kırşehir) 2014
  33. Anavarza Antik Kenti (Adana) 2014
  34. Kaunos Antik Kenti (Muğla) 2014
  35. Korykos Antik Kenti (Mersin) 2014
  36. Kültepe - Kanesh Arkeolojik Alanı (Kayseri) 2014
  37. Çanakkale ve Gelibolu 1. Dünya Savaşı Alanları (Çanakkale) 2014
  38. Eflatun Pınar: Hitit Kaya Anıtı (Konya) 2014
  39. İznik (Bursa) 2014
  40. Mahmutbey Camii (Kastamonu) 2014
  41. Ahi Evran Türbesi (Kırşehir) 2014
  42. Vespasianus - Titus Tüneli (Hatay) 2014
  43. Zeynel Abidin Camii ve Mor Yakup (St. Jacob) Kilisesi (Mardin) 2014
  44. Akdamar Kilisesi (Van) 2015
  45. Aspendos Antik Kenti Tiyatrosu ve Su Kemerleri (Antalya) 2015
  46. Eshab-ı Kehf Külliyesi (İslami-Osmanlı Sosyal Kompleksi) (Kahramanmaraş) 2015
  47. Mudurnu Tarihi Ahi Kenti: Ahiliğin Tanıkları (Bolu) 2015
  48. Dağlık Frigya (Eskişehir, Kütahya, Afyon) 2015
  49. Stratonikeia Antik Kenti (Muğla) 2015
  50. Uzunköprü (Edirne) 2015
  51. İsmail Fakirullah Türbesi ve Işık Kırılma Mekanizması (Siirt) 2015
  52. Yıldız Sarayı Kompleksi (İstanbul) 2015
  53. Bodrum Kalesi (Muğla) 2016
  54. Sivrihisar Ulu Camii (Eskişehir) 2016
  55. Hacı Bayram Camii ve Çevresindeki Tarihi Alanlar (Ankara) 2016
  56. Sultan II. Beyazıd Han Külliyesi (Edirne) 2016
  57. Nuruosmaniye Külliyesi (İstanbul) 2016
  58. Malabadi Köprüsü (Diyarbakır) 2016
  59. Tuşpa/Van Kalesi, Van Tarihi Kenti ve Höyüğü(Van) 2016
  60. Kibyra Antik Kenti (Burdur) 2016
  61. Yivli Minare Camii (Antalya) 2016
  62. Assos Arkeolojik Alanı (Çanakkale) 2017
  63. Ayvalık Endüstriyel Peyzajı (Balıkesir) 2017
  64. İvriz Kültürel Peyzajı (Konya) 2017
  65. Priene Arkeolojik Alanı (Aydın) 2018
  66. Gaziantep Yeraltı Suyu Yapıları: Livas ve Kasteller (Gaziantep) 2018
  67. Erken Dönem Anadolu Türk Mirası: Danişmend Beyliği Başkenti Niksar (Tokat) 2018
  68. Justinian Köprüsü (Sakarya) 2018
  69. Sarıkaya Roma Hamamı (Yozgat) 2018
  70. Harput Tarihi Kenti (Elazığ) 2018
  71. Anadolu'daki Ahşap Çatılı ve Ahşap Taşıyıcılı Camiiler (Konya-Eşrefoğlu Camii, Kastamonu-Mahmut Bey Camii, Eskişehir-Sivrihisar Camii, Afyon-Afyon Ulu Camii, Ankara-Arslanhane Camii) 2018
  72. İzmir Tarihi Liman Şehri (İzmir) 2020
  73. Koramaz Vadisi (Kayseri) 2020
  74. Zerzevan Kalesi ve Mithraeum (Diyarbakır) 2020
  75. Karatepe Aslantaş Arkeolojik Alanı (Osmaniye) 2020
  76. Beypazarı Tarihi Kenti (Ankara) 2020
  77. Mardin Midyat Çevresi (Tur Abdin) Geç Antik ve Orta Çağ Kilise-Manastırları (Mardin) 2021

Karma (Doğal ve Kültürel) Miraslar:

78. Harşena Dağı ve Pontus Kralları Kaya Mezarları (Amasya) 2015

79. Güllük Dağı-Termessos Milli Parkı (Antalya) 2000

80. Kekova (Antalya) 2000

81. Kemaliye Tarihi Kenti (Erzincan) 2021 


Doğal Miras:

 82. Tuz Gölü Özel Doğa Koruma Alanı (Ankara-Konya-Aksaray) 2013
 83. Kızılırmak Deltası Kuş Cenneti (Samsun) 2016
 84. Ballıca Mağarası Tabiat Parkı (Tokat) 2019


Türkiye’nin UNESCO Dünya Mirası Listesindeki Alanları için Tıklayınız


UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi için Tıklayınız