DÜNYA BELLEĞİ PROGRAMI

UNESCO’nun Bilgi ve İletişim Sektörünün “Bilgi Toplumları İnşası” başlıklı temasının altında yer alan Dünya Belleği Programı, çalışma ve etkinliklerini 1992 yılından bu yana sürdürmektedir. Dünya Belleği Programı ilk toplantısını 1993 yılında Polonya’nın Pultusk şehrinde gerçekleştirmiştir ve o tarihten bu yana konunun uzmanları her iki yılda bir düzenli olarak bir araya gelmektedirler.

Programın amacı, insanlığın tarihî, kültürel ve sosyal belleğini oluşturan ve savaşlar başta olmak üzere çeşitli doğal felaketler veya sosyal nedenlerle ortadan kaybolma tehlikesi olan belge ve bilgilerin insanlığın ortak değerleri olarak korunması ve bu korumanın önlemlerinden biri olarak dijital ortamda paylaşılmasını sağlamaktır. Bu amaca yönelik olarak programın üç ana hedefi bulunmaktadır:

1) Yeryüzünün belgesel mirasının en uygun tekniklerle korunmasını kolaylaştırmak,

2) Belgesel mirasa evrensel erişim konusunda yardımcı olmak,

3) Belgesel mirasın varlığı ve önemi hakkında dünya çapında farkındalık oluşturmak.

Programın en görünen yüzü olan Dünya Belleği Kütüğü ise 1995 yılında oluşturulmuştur. Dünya Belleği Kütüğüne ilk kayıt ise 1997 yılında alınmıştır.

Küresel çapta belirlenen amacın ulusal düzeyde gerçekleştirilmesini sağlamak üzere Türkiye’nin Dünya Belleği Kütüğüne kaydedilmesinin gerekli olduğu düşünülen miraslarını belirleyip önermek UNESCO Türkiye Millî Komisyonunun görevlerinden biridir.

Bugüne kadar Türkiye’nin önerisiyle Dünya Belleği Kütüğüne aşağıdaki belgesel miraslar kaydedilmiştir:

Dünya Belleği Kütüğü Beratları için Tıklayınız

Boğaziçi Üniversitesi Gözlem ve Deprem Araştırma Enstitüsü Kandilli Rasathanesi El Yazmaları (2001)
Boğazköy Hitit Tabletleri (2001)
İstanbul Süleymaniye Kütüphanesi İbn-i Sina Yazmaları Koleksiyonu (2003)
Evliyâ Çelebi Seyahatnamesi (2013)
Kültepe Tabletleri (2015)
Divanü Lügati’t-Türk (2017)
Piri Reis’in Haritası (2017)