BRAGA BEYANNAMESİ

Sürdürülebilir Kalkınma İçin Kültür Hedefi

UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağına üye olan Belediyelerin Belediye Başkanları, 1-5 Temmuz 2024 tarihleri arasında Portekiz’in Braga kentinde düzenlenen UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı XVI. Yıllık Konferansı vesilesiyle bir araya gelerek, kültürün 2030 sonrası uluslararası kalkınma hedeflerine tek başına bir hedef olarak entegre edilmesine yönelik ortak vizyon ortaya koymuşlardır.

2004 yılında kurulan UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı, kültür varlıkları ve yaratıcı potansiyeli yerel kalkınma planlarının merkezine yerleştirmek ve ekonomik, sosyal ve çevresel etkiler elde etmek için yenilikçi kentsel politikalar ve girişimler aracılığıyla yedi yaratıcı alanda (Zanaat ve Halk Sanatları, Tasarım, Film, Gastronomi, Edebiyat, Medya Sanatları ve Müzik) uluslararası düzeyde aktif olarak iş birliği yapmak üzere 100’den fazla ülkede 350 şehri bir araya getirmektedir.

Dünya genelinde bulunan Yaratıcı Şehirlerin Belediye Başkanları tarafından, sürdürülebilir kentsel kalkınma için stratejik faktörler olarak kültür ve yaratıcılığı teşvik etmek ve Birleşmiş Milletlerin 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefinin başarılmasına katkıda bulunmak için şehirlerin kültür varlıklarından ve yaratıcı potansiyelinden yararlanmak üzere yerel düzeyde uluslararası iş birliğini güçlendirmenin öneminin altı çizilmektedir.

UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı, MONDIACULT 2022 Deklarasyonunun önceliklerinin uygulanmasını hızlandırmak için uluslararası şehir ağları, sektörler arası kurumlar ve hükûmetler arası kuruluşlarla birlikte çalışarak, insan merkezli dönüşüm için bir katalizör görevi görerek kültürün tüm potansiyelini harekete geçirmek için barışçıl ve adil toplumlara doğru ilerleme sağlamak amacıyla çalışacaktır.

Amaç birliği içinde, hem günümüze hem de gelecek nesillere fayda sağlayacak dönüştürücü ve sürdürülebilir bir geleceğe yönelik 2030 sonrası hedefler için somut bir rota çizerek, kültürü sürdürülebilir kalkınmanın merkezine yerleştirmeyi, hedeflerini birbirine bağlamayı ve şehirlerimizi herkes için çeşitli, kapsayıcı ve dirençli hale getirmeyi etkili bir şekilde hedeflemektedir.

Bu amaçla:

1. Birleşmiş Milletler 2030 Kalkınma Hedeflerine 2030 yılı sonrasında kültürün tek başına bir hedef olarak entegre edilmesi savunulmaktadır. Dünya çapındaki şehirler arasında uluslararası iş birliğini, bilgi alışverişini ve kültürel projeleri teşvik ederek ve sürdürülebilir, dirençli ve kapsayıcı şehirler ve toplumlar için kültürü kentsel kalkınmaya entegre ederek MONDIACULT 2022 Deklarasyonu önceliklerinin uygulanmasının desteklenmesi taahhüt edilmektedir.
2. Kültürel hakların evrensel olarak tanınması ve korunması çağrısında bulunulmaktadır. Yaş, cinsiyet, engellilik, ırk, etnik köken, din, ekonomik veya diğer statülerden bağımsız olarak, ötekileştirilmiş ve savunmasız gruplar da dâhil olmak üzere tüm vatandaşların kültüre kapsayıcı ve eşit erişim hakkı teyit edilmektedir. Herkesin kültürel yaşama özgürce ve tam olarak katılabilmesi, çeşitliliği ve sanatsal özgürlüğü teşvik ederken sosyal içermeyi de desteklemesi gerektiğine inanılmaktadır. Bunun yanında, sanatçıların ve kültür profesyonellerinin sosyoekonomik haklarını geliştirmeyi ve etkin kültür politikaları ve altyapıları yoluyla kültür alanında toplumsal cinsiyet eşitliğinin ve kadınların güçlendirilmesinin teşvik edilmesi amaçlanmaktadır.
3. Kültürel deneyimleri ve fırsatları geliştirmek ve yaratıcı ve kültürel içeriğe eşit erişimi yaymak için yapay zekâ (AI) ve basit teknolojik yenilikler de dahil olmak üzere kültür sektörüne yönelik dijital teknolojilerin ilerlemesi ve potansiyeli desteklenmektedir. Mirasımızı korumak ve paylaşmak için dijital yeniliklerden yararlanılması taahhüt edilmektedir. Bunun yanında, kültürel mal ve hizmetlerin akışındaki küresel dengesizliği gidermek, gizliliği ve verilerin korunmasını güvence altına almak için dijital platformların daha iyi düzenlenmesi savunulmaktadır. Liderliğin yanı sıra, kültürel çeşitliliği, özgür, öncelikli ve önceden bilgilendirilmiş onay, adil ücretlendirme ve şeffaflığı garanti eden yapay zekâya adil ve etik bir geçiş sağlanması taahhüt edilmektedir.
4. Yerel toplulukların yetenek ve kapasitelerini güçlendirmek, geçim kaynaklarını arttırmak ve bilinçli ve katılımcı vatandaşlar yetiştirmek için önemli bir alan olan kültürel çeşitliliğe dayalı hayat boyu öğrenmeyi teşvik etmek için yerel yönetimlerin kapsayıcı kültür ve sanat eğitimini destekleme, tüm nesiller arasında, özellikle de gençler arasında yaratıcı düşünceyi teşvik etme rolüne öncelik verilmektedir.
5. Şehirler için sosyoekonomik büyüme, istihdam ve sosyal gelişmenin itici gücü olarak sürdürülebilir ve kapsayıcı kentsel turizmi teşvik etmek için yaratıcı endüstriler ve kültür arasındaki güçlü bağlardan yararlanmak için çalışılmaktadır. Sürdürülebilir kentsel turizm gelişimi ile kültürel mirasın korunmasını ve yaratıcı endüstrilerin harekete geçirilmesi taahhüt edilmektedir.
6. Kültürün ekonomik kalkınma, çeşitlilik ve yenilikçilik için itici bir güç olarak rolü kabul edilmekte ve kültürel ve yaratıcı endüstrilerin sürdürülebilirliğini sağlayan, yerel ekonomileri canlandıran, ekonomik fırsatları, çeşitliliği ve refahı teşvik eden ve girişimciliği, istihdam yaratmayı ve yatırımı teşvik ederek hem kırsal hem de kentsel alanlarda dirençli kültürel ekosistemler oluşturan girişimler desteklenmektedir.
7. İklim değişikliğinin kültürel miras ve yaratıcılık üzerindeki derin etkisi kabul edilmektedir. Somut ve somut olmayan kültürel mirasın kimliğin bir göstergesi olarak korunmasının ve çevresel tehditlerle mücadele eden ve iklim kaynaklı sorunlar karşısında kültürel dayanıklılığı teşvik eden kültür odaklı uygulamaların desteklenmesi taahhüt edilmektedir.
8. Kültürel çeşitliliği ve kültürel ifadelerin çeşitliliğini teşvik eden, kültürel mirası koruyan, aynı zamanda barışçıl çözümleri ve küresel diyaloğu mümkün kılan, dayanıklılığı güçlendiren, karşılıklı anlayış ve uluslararası iş birliği için ortak bir kültürü teşvik eden, uzlaşmaya, demokrasiye, eşitliğe, insan haklarına ve barışa ve sürdürülebilir kalkınma amaçlarına ulaşılmasına katkıda bulunan politikalar ve mekanizmalar yoluyla risk altındaki ve kriz dönemindeki kültürün ve kültür profesyonellerinin korunması desteklenmektedir.

Metin, https://articles.unesco.org/sites/default/files/medias/fichiers/2024/07/Braga%20Manifesto_0.pdf   bağlantı adresinde yer alan İngilizce metin esas alınarak Türkçeleştirilmiştir.