Eğitim, UNESCO’nun öncelikli alanlarından biridir. Eğitimin sosyal ve ekonomik kalkınmada kilit nokta olduğuna inanan ve bütünsel, insancıl nitelikte bir eğitim vizyonu üstlenen UNESCO, 1945 yılında kuruluşundan bu yana, dünya çapında eğitimi geliştirmek için çalışmaktadır.

Tüm bireylerin eğitim hakkına sahip olduğunun farkına varılması gerektiği ve eğitimin bireylerin gelişiminde, sosyal ve ekonomik kalkınmada temel rolü oynadığı inancı üzerine kurulu bir anlayış hâkimdir.

Eğitimin tüm yönlerini kapsayan tek Birleşmiş Milletler birimi olan UNESCO’nun eğitimsel hedefleri arasında, 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerinde belirtildiği üzere, herkes için kapsayıcı ve hakkaniyetli eğitimi sağlamak ve herkese yaşam boyu eğitim imkânlarını teşvik etmek; eğitimde evrensel ve bölgesel öncülük sağlamak; erken çocukluk döneminden yetişkinlik çağlarına kadar dünya çapında eğitim sistemlerini güçlendirmek; eğitim yoluyla çağdaş ve evrensel sorunlara cevap vermek yer alır.

UNESCO’nun eğitim teması altındaki konular arasında yer alan bazı başlıklar ve kısa açıklamaları aşağıdadır:

Eğitim 2030’a Önderlik Etme

Sürdürülebilir Kalkınma için 2030 Gündemi, 2030 yılına kadar sürdürülebilir kalkınma yoluyla yoksulluğu ortadan kaldıracak iddialı, özverili ve evrensel bir gündemdir. Uluslararası toplum, Eylül 2015'te yeni gündemi kabul ettiğinde, eğitimin tüm 17 hedefin başarısı için gerekli olduğunu kabul etti. Eğitim tutkusu esasen “kapsayıcı ve eşit kalitede eğitim almayı ve herkes için hayat boyu öğrenme fırsatlarını teşvik etmeyi” amaçlayan Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi 4'te ele alınmaktadır.

Okuryazarlık 

UNESCO, herkes için okuryazar bir dünya vizyonunu geliştirerek, 1946'dan beri küresel okuryazarlık çabalarının ön saflarında yer almıştır. Okuma yazma becerilerini yaşam boyunca edinme ve geliştirmeyi, eğitim hakkının özünü oluşturan bir parçası olarak görmektedir. Okuryazarlığın “çarpan etkisi” insanları güçlendirir, topluma tam katılımlarını sağlar ve geçim kaynaklarını iyileştirmeye katkıda bulunur.

Küresel olarak, en az 750 milyon genç ve yetişkin halen okur-yazar değildir ve 250 milyon çocuk temel okuryazarlık becerilerini edinmekte güçlük çekmektedir. Bu durum, düşük okur-yazar ve düşük vasıflı genç ve yetişkinlerin kendi toplumlarına tam katılımlarının azalmasına neden olur.

Öğretmenler 

Öğretmenler, eğitimde eşitlik, erişim ve kalite için en etkili, kuvvetli güçlerden biridir ve sürdürülebilir küresel kalkınmanın anahtarıdır. Ancak, onların eğitimleri, işe alımları, statü ve çalışma koşulları zihinleri meşgul etmeye devam etmektedir.

UNESCO İstatistik Enstitüsüne (UIS) göre, 2030 yılına kadar evrensel ilk ve orta öğretime ulaşmak için 69 milyon öğretmen işe alınmalıdır.

UNESCO’nun öğretmenlerin geliştirilmesine ilişkin çalışmaları aşağıdaki beş alan üzerine odaklanır:

• Öğretmenlik mesleğine ilişkin uluslararası normatif belgelerin izlenmesi;
• Öğretmen politika ve stratejilerinde Üye Devletleri destekleme;
• Öğretme ve öğrenmenin kalitesini artırmak için kapasitelerinin geliştirilmesi;
• Eğitimde 2030 öğretmen hedefinin uygulanması ve izlenmesi için bilgi ve kanıt temelinin geliştirilmesi;
• Kaliteli öğretme ve öğrenimin desteklenmesi için bilgi paylaşımı.
   

Eğitim ve Toplumsal Cinsiyet Eşitliği

Toplumsal cinsiyet eşitliği UNESCO için evrensel bir öncelik taşımaktadır ve eğitim hakkını desteklemek ve Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerinin gerçekleştirilmesini destekleme çabalarıyla ayrılmaz bir biçimde bağlantılıdır.

Eğitim 2030 gündemi; toplumsal cinsiyet eşitliğinin, kız ve erkek çocuklarının, kadınların ve erkeklerin sadece eğitim döngülerine erişmelerini ve bu eğitimi tamamlamalarını değil, aynı zamanda eğitim içinde ve eğitim yoluyla eşit şekilde yetkilendirilmesini sağlayan bir yaklaşımı gerektirdiğini kabul etmektedir.

Yoksulluk, coğrafi ayrım, azınlık durumu, engellilik, erken evlilik ve hamilelik, toplumsal cinsiyete dayalı şiddet ve kadınların statüleri ve rolleri ile ilgili geleneksel tutumlar, kadın ve kız çocuklarının eğitim alma, katılma ve eğitimden yararlanma haklarını tam olarak kullanma yolunda duran birçok engel arasındadırlar.

İş ve Yaşam Becerileri

Teknik ve Mesleki Eğitim (TVET) eğitim ve iş dünyasını birleştirir. TVET, gençlerin ve yetişkinlerin istihdam, insana yakışır iş ve girişimcilik için ihtiyaç duydukları becerileri geliştirmelerine yardımcı olarak ekonomik, sosyal ve çevresel talepleri ele almayı amaçlamaktadır. Bu şekilde, TVET adil, kapsayıcı ve sürdürülebilir ekonomik büyümeyi teşvik eder ve yeşil ve dijital ekonomilere geçişleri destekler.

Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi 4 ve Eğitim 2030 Eylem Planı ile uyumlu olarak, UNESCO, Üye Devletlerin kendi TVET sistemlerinin uygunluğunu artırma çabalarını desteklemek için bir Tavsiye Kararı ve TVET Stratejisi (2016-2021) geliştirmiştir.