Yıkıcı ve ölümcül olan tsunamiler, kıyı topluluklarının güvenliği ve dayanıklılığı için giderek büyüyen bir tehdit oluşturmaktadır.
Tsunamiler, bu tür durumlara karşı savunmasız olan küçük ada devletleri başta olmak üzere, tüm toplumların varlığına zarar verebilecek birçok doğal felaketten biri olarak görülmektedir.
Hint Okyanusu'nu sarsan, 200.000'den fazla insanı öldüren ve 1,5 milyondan fazla insanı evsiz bırakan 2004 tsunamisinin trajedisi akıllarda yer etmiştir. Bu felaket, Tayland'daki mangrov ormanları ve mercan resifleri de dâhil olmak üzere Hint Okyanusu kıyı şeridindeki tüm ekosistemi tahrip etmiş ve bölge genelinde hesaplanamaz bir maddi hasara neden olmuştur.
2011 yılında Japonya'nın kuzeydoğu kıyılarını harap eden ve şimdiye kadar bilinen en ciddi nükleer kazalardan birine neden olan felaket de hâlâ hatırlanmaktadır.
Şu anda bu tehdit altında yaşayan 700 milyon insan korumak herkesin sorumluluğudur.
Bunun alınabilecek önemler ve kitlesel farkındalık kazandırma yollarıyla sağlanabileceği bilinmektedir.
Bu amaçla UNESCO, Hükümetlerarası Oşinografi Komisyonu aracılığıyla dört okyanus havzasında yer alan kıyı bölgelerinin, tsunamilere karşı savunmasızlığını azaltmak amacıyla çalışmalar yürütmektedir.
Bu alanda UNESCO, örneğin okyanusların hem fırsatlar hem de riskler açısından neler taşıdığını anlamak adına, okyanus bilimini olabildiğince çok insana ulaştırmayı amaçlayan küresel okyanus okuryazarlığı koalisyonuna katılarak önemli bir ilerleme kaydetmiştir.
Özellikle, bilimsel risk değerlendirmesi, düzenli tahliye tatbikatları ve yerel müdahale planlarıyla, toplumların felaketlere hazırlığını iyileştirmek için tüm çabaların seferber edilmesi gerekmektedir.
Hükümetlerarası Oşinografi Komisyonu'nun "Tsunamiye Hazır" programı, yerel topluluklara tsunamiye hazırlık alanındaki çabaları ve bağlılıkları için tanınırlık sağlamaktadır: Bugüne kadar 18 farklı ülkeden 26 topluluk ve ürettikleri çözümler yaygın şekilde model olarak paylaşılmıştır.
Bu kayda değer ilerlemelere rağmen, 2018'de Endonezya'yı vuran iki tsunaminin gösterdiği gibi, hâlâ pek çok zorlukla mücadele etmemiz gerekmektedir.
Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma İçin Okyanus Bilimi On Yılı'na girerken, çabalarımızı iki katına çıkarmamız ve gelişmekte olan küçük ada devletleri başta olmak üzere tüm toplumları tehlikeye atan bu sorunu çözmek için uluslararası dayanışmayı artırmamız gerekmektedir.
Bugün, Dünya Tsunami Farkındalık Günü’nü kutlarken UNESCO, herkesi daha güvenli okyanuslar için hiçbir çabadan kaçınmamaya çağırmaktadır.