Kültürel ve yaratıcı sektörlerde cinsiyet eşitliğinin teşvik edilmesinde, #MeToo hareketinin sonucunda son zamanlarda kaydedilen ilerlemeye rağmen, UNESCO tarafından hazırlanan yeni rapor, hâlâ bu alanda çok yol katedilmesi gerektiğini ortaya koymaktadır. Uluslararası Kadınlar Günü vesilesiyle hazırlanan yeni yayın, Gender & Creativity: Progress on the Precipice, kültür alanındaki mevcut - ve zaman zaman genişleyen - toplumsal cinsiyet uçurumlarını araştırmakta ve dönüştürücü eylemler çağrısında bulunmaktadır. Rapor ayrıca, politika yapıcılar için bir model olarak hizmet etmekte, dünyanın dört bir yanından yenilikçi cinsiyet eşitliği politikalarına, önlemlerine ve programlarına da dikkat çekmektedir.
Cinsiyet eşitliği, sanatsal çalışmalar ve kültürel istihdamda gerçek bir kültürel ifade çeşitliliği ve eşit fırsatlar sağlamak için temeldir. Bununla birlikte niteliksel ve niceliksel veriler, kadınların ve farklı cinsel kimliğe sahip sanatçıların; insana yakışır eşit erişimde, adil ücrette, liderlik pozisyonunda ve kıdem önünde çok sayıda engelle karşı karşıya olduğunu ortaya koymaktadır. Dijital müzik platformları, çevrim içi eğitimler, ses karıştırma yazılımı gibi sanatsal üretim ve dağıtım için dijital araçlara erişimde orantısız bir şekilde engellerle karşılaşan kadınların, maruz kaldığı dijital uçurum endişe kaynağı olmaya devam etmektedir. Kadınların ve cinsiyet açısından farklı sanatçıların yaşadığı çok çeşitli eşitsizlikleri etkili bir şekilde ele alacak politikalar ve önlemler için, kapsamlı ve sağlam verilere ihtiyaç duyulmaktadır.
Bu rapor, eğitim ve rehberlik programlarından, bilinçlendirme kampanyalarına; kadın sanatçıların görünürlüğünü artıran mekanizmalardan, ağ oluşturma fırsatlarına ve finansmana erişimi kolaylaştırmaya kadar bir dizi iyi uygulamayı içermektedir. Bu tür dönüştürücü eylemler, hükümetlerin, kültürel ve yaratıcı endüstrilerin ve sivil toplum kuruluşlarının birlikte çalışmasını gerektirmektedir.
İşyerinde cinsiyet ayrımı yapmaksızın herkesin güvenliğine ve refahına özel dikkat gösterilmelidir. Kadınlar ve farklı cinsel kimliğe sahip sanatçılar; tacizin, zorbalığın ve istismarın hedefi olmaya devam etmektedir. Son yıllarda dijital ortam, cinsiyet eşitliği ve sanatsal özgürlük mücadelesinde yeni sınır haline gelmiştir. Endonezya'daki Sinematik Gak Harus Toxic’in kurucusu Lisabona Rahman, görsel-işitsel endüstrinin hala çok kadın düşmanı olduğunu ve kadınları aktif işbirlikçilerden veya yaratıcılardan ziyade, sistemin destekçileri olarak görüldüğünü ifade etmektedir. Rahman'a göre, yeni teknoloji cinsiyet eşitsizliğine karşı bağışıklık kazanmamıştır. “Erkekler sektördeki güçlü konumlara hâkim olmaya devam ettiği, çoğunluğun kendini normal ve meşru kıldığı sürece, kadınlara yönelik bu tutum, taciz ve istismar sona ermeyecek.” demiştir.
İlgili raporda, COVID-19 salgınının cinsiyet eşitliği üzerindeki çoğunlukla olumsuz olan etkisi; cinsiyete dayalı şiddetin artması, kız çocuklarının çevrim içi sınıflarda orantısız eksikliği, kadın profesyoneller için sosyal ve ekonomik yardımın sınırlı sağlanması gibi konular iyi bir şekilde belgelenmiştir. Yayına göre, toplumsal cinsiyet perspektifinin sistematik olarak veri toplama ve politika yanıtlarına uygulanması olmadan, COVID-19’un kültürel ve yaratıcı endüstrilerde cinsiyet eşitliği üzerinde uzun süreli bir gerileme etkisi olabileceği ön görülmektedir. Çünkü kadınlar en çok bu sektörlerde orantısız bir şekilde temsil edilmektedir.
Bu raporun yayınlanması, Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma için Uluslararası Yaratıcı Ekonomi Yılının kutlamalarının yapıldığı önemli bir ana denk gelmiştir. Yaratıcı ekonominin tam potansiyeline ulaşması için, tüm cinsiyetten insanların yaratıcı değer zincirine tam katılımı zorunludur. 2005 Kültürel İfadelerin Çeşitliliğinin Korunması ve Geliştirilmesi Sözleşmesi ve 1980 tarihli Sanatçının Statüsüne İlişkin Tavsiye Kararı, tüm paydaşların daha eşit bir yaratıcı ekonomi ve sanatsal özgürlüğün sağlanması için bir rehber görevi görmektedir.
Bu yazı https://en.unesco.org/news/new-unesco-publication-investigates-state-gender-equality-cultural-and-creative-sectors adresinde yer alan metinden faydalanılarak Türkçeleştirilmiştir.