Her yıl, Mayıs ayının ortasından Haziran ayının başlarına kadar UNESCO, tamamlayıcı oldukları kadar hayati olan konulara odaklanan üç uluslararası günü kutlamaktadır. Bu, iklim değişikliğinin üç sistemik unsurunu birlikte düşünmek için bir fırsattır: Biyolojik çeşitlilik, çevre ve okyanus günleri - bu dünya gününün temasıdır.
Okyanus hepimizi birbirine bağlamakta, bizleri ayakta tutmakta ve desteklemektedir. Bununla birlikte, okyanusların sağlığı kritik eşik noktasındadır. Bu küresel ortak iyiliği daha iyi anlamak, korumak ve yeniden canlandırmak için acil ve toplu eyleme geçmemiz ve ayrıca okyanus bilgisini gezegenimizin en acil sorunlarına çözüm bulmak için kullanmamız gerekmektedir.
2021 yılında başlatılan ve UNESCO Hükûmetler Arası Oşinografi Komisyonu tarafından koordine edilen Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma için Okyanus Bilimi On Yılı’nın (2021 - 2030) amacı budur. Bu on yılda yaptıklarımız ya da yapamadıklarımız, gezegenimizin "mavi akciğeri" açısından çok ciddi sonuçlar doğuracaktır.
Birleşmiş Milletler Okyanus On Yılı şu anda devam etmekte ve gerçek bir okyanus bilgisi devrimi oluşturmak ve okyanusu toplu eylem yoluyla canlandırmak için yüzlerce yenilikçi Okyanus On Yılı Eylemine yol açmaktadır.
UNESCO, deniz kirliliği, ekosistem esnekliği ve okyanus-iklim bağlantısı konularını ele alan dört dönüştürücü programın yanı sıra, istediğimiz okyanusu yaratmamıza daha da yakınlaşmamızı sağlayacak şekilde, ayni ve finansal desteğin projelerini ve katkılarını içeren 44 Okyanus On Yılı Eylemleri’ni de kabul etmektedir. Bu Okyanus On Yılı Eylemleri, şu anda 180’den fazla olup, her kıtaya ve okyanus havzasına ulaşarak küresel bir değişim ağını iyiye doğru teşvik etmektedir.
Şubat ayında düzenlenen Tek Okyanus Zirvesi’nde UNESCO, 2030 yılına kadar deniz dibinin haritasını çıkarmaya yönelik ortak bir taahhüdü harekete geçirme arzusunu dile getirerek bu amaca katkıda bulunmuştur. Ayrıca, okyanus eğitimi için yeni eğitim kaynakları da sunmuştur.
Dolayısıyla, Dünya Okyanus Günü, şimdi her zamankinden daha fazla kolektif eylemi kutlamak için bir fırsat sunmaktadır. Bugün sadece bireylerden değil, hükûmetlerden, bilim insanlarından, özel şirketlerden, sivil toplumlardan ve yerel topluluklardan da okyanusu ortak güvenlik, refah ve zenginliğimiz için yönetmek amacıyla bu küresel çabaya katılmalarını istemekteyiz.
UNESCO bu ay Portekiz ve Kenya Hükûmetlerinin ev sahipliği yapacağı 2022 Birleşmiş Milletler Okyanus Konferansı’ndan başlayarak bu ortak hedefe ulaşma taahhüdünü sürdürecektir. Okyanus On Yılı İttifakının, Okyanus On Yılı’nın başarılı olmasını sağlamak için enerjilerini ve çabalarını ortaya koyan hükûmet, hayırsever ve sektör liderlerinin de katılımıyla bu alanda yapılacak olan ilk yüz yüze toplantı gerçekleştirilecektir.
Her şeyden önce Dünya Okyanus Günü’nde, gezegenin mavi akciğeri olan okyanusa bize olduğu kadar bizim de ona bağımlı olduğumuzu tekrar hatırlayalım. Okyanus, dört milyar yıldan daha uzun bir süre önce Dünya’daki yaşamın kaynağıdır ama her şeyden önce bugün, hem bugünümüz hem de geleceğimizdir. Bu ortak iyiliği korumak bizim elimizdedir.
Bu yazı için https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000381757?posInSet=3&queryId=N-90062a11-dd4c-43ca-b63f-b52ed4d0df9d adresinde yer alan metinden faydalanılmış, yazının Türkçe çevirisi yapılmıştır.