Uluslararası Kız Çocukları Günü’nün kutlandığı ilk günden bu yana üzerinden on yıl geçmiştir. Dünyada kız çocuklarının yaşama, öğrenme, iletişim kurma ve yaratma biçimimizi değiştirdiği birçok yönünü kutlamaktayız.
Son on yılda kızlar herkes için eğitim, iklim adaleti ve barış gibi inandıkları değerler uğruna dikkate değer izler bırakmışlardır. Toplumlarımızı bölen sistemik eşitsizliklerle mücadele ederek ayrımcılığa karşı tavır sergilemişlerdir.
Söz konusu çabalar işe yaramıştır: Eğitime erişimdeki cinsiyet farkı, bölgesel eşitsizlikler devam etse de küresel olarak sıfıra yakın bir değere ulaşmıştır. UNESCO verilerine göre, ilkokulu bitiren kız çocuklarının oranı son 25 yılda yaklaşık %20 artmıştır.
İlerlemelerin devam etmesini istiyorsak, özellikle COVID-19 küresel salgın sürecinin uzun vadeli etkisi ışığında çabalarımızı sürdürmeliyiz. Küresel salgın süreci, kız çocuklarının okula geri dönmelerinin azalmasına sebep olmuş ve karantina uygulamalarıyla birlikte kız çocuklarının eğitimine yönelik riskleri artırmıştır. Okulların kapanması, önümüzdeki 10 yıl içinde şu anki sayıya ek 10 milyon kızın daha erken evliliğine yol açabilecektir.
Dolayısıyla kızlara başarılı olmaları için ihtiyaç duydukları araçları vermeli ve başarıya ulaşmalarına izin veren bir ortam yaratmalıyız.
İlk olarak bu, uygun kamu politikaları geliştirmek anlamına gelmektedir. UNESCO, dünya çapında 196 ülkeden kız çocuklarının ve kadınların eğitimine ilişkin verileri analiz eden benzersiz aracımız “HerAtlas: Kız çocukları ve Kadınların Eğitim Hakkını İzlenme Platformu”nu temel alarak uzmanlık talebinde bulunan bütün ülkelere politika uzmanlığı sağlamaktadır.
İkinci olarak, kız çocuklarının okulu bırakmalarının altında yatan önemli nedenlerle, özellikle de erken ve istenmeyen gebeliklerden kaynaklı durumlarla mücadele ettikleri anlaşılmaktadır. UNESCO’nun “Haklarımız, Hayatlarımız, Geleceğimiz Programı”, Sahra Altı Afrika’da 30’dan fazla ülkede 30 milyondan fazla kız çocuğu ve kadın arasında bu konular hakkında farkındalık yaratmıştır.
Üçüncüsü, bu kızların seçtikleri alanda kariyer yapabilmelerini sağlamak anlamına gelmektedir. UNESCO Kız ve Kadın Eğitimi Ödülü bu konuda bir fırsattır. Bu yılın ödül sahipleri, savunmasız ortamlardaki kızların ayrımcılıkların üstesinden gelmelerine, orta öğretimde başarılı olmalarına ve topluluklarında lider olmalarına yardımcı olmak için yaşam becerileri ile güçlendirilmektedirler. Bu uygulamalar bir ilham kaynağı olarak kız çocuklarının eğitiminde eşitlikçi ve kalıcı bir değişim konusunda kanıtlar sunmaktadır.
Şimdi bu değişikliğin zamanı gelmiştir. Eylül 2022’de Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri tarafından düzenlenen Eğitimde Dönüşüm Zirvesi’nin ardından, öğrencilerin eğitime tam katılımını engelleyen sınırları ortadan kaldırmak için yeterli kaynaklarla birlikte cesur ve iddialı bir eylemle benzersiz bir fırsata sahip olmaktayız.
Uluslararası Kız Çocukları Günü’nde ve bunun dışındaki her günde, kızları kutlamak, desteklemek ve onlara yolculuklarında eşlik etmek için UNESCO’ya katılın. UNESCO’nun en yeni İyi Niyet Elçisi 17 yaşındaki Xueli Abbing’den alıntı yapmak gerekirse, “İnsanlar bir şeyler yapamayacağınızı söyleyebilir, ancak yapabilirsiniz - sadece deneyin.”
Bu yazı için https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000382963?posInSet=3&queryId=N-a1ef0e54-2a0f-440a-a77f-f5c49b7e2dde adresinde yer alan metinden faydalanılmış, yazının Türkçe çevirisi yapılmıştır.