Uluslararası toplum, 10 Aralık 1948 tarihinde “tüm insanlar ve uluslar için ortak başarı standardı”nın ilan edildiği bir bildiriyi yayınlamıştır. Savaşın enkazından doğan ve kalıcı bir barışın temellerini atmayı amaçlayan İnsan Hakları Evrensel Bildirisi, Birleşmiş Milletler’in evrensel hak ve özgürlüklere olan bağlılığının bir dayanağıdır.
Çeyrek yüzyıla yakın bir zamandan sonra 10 Aralık, temel insan hakları ve insan onurunun tanınması için verilen bu uzun mücadelenin ruhuyla yeniden bağlantı kurmamızı sağlamaktadır.
Kökleri ortak değerlerimize dayanan bu özel gün aynı zamanda insanlığın ortak vizyonuna olan bağlılığımızı yeniden teyit etme fırsatı sunmaktadır. Çünkü temel haklarımız tehdit edildiğinde, tüm toplumlarımız tehlikeye girmektedir.
UNESCO 75 yıldan fazla bir süredir kendini bu temel hakları korumaya adamıştır.
Evrensel ve temel bir hak olan eğitimi dönüştürmeye yönelik çabaların temel nedeni budur. UNESCO okuldan yoksun bırakılan 240 milyon çocuğun okula gitmesini sağlamanın yanı sıra herkesin kaliteli eğitime - öğrenciler için uygun olan eğitime - erişebilmesini de sağlamak için çalışmaktadır.
UNESCO’nun ırkçılığa ve her türlü ayrımcılığa karşı uzun süredir sürdürmüş olduğu mücadelenin amacı da budur. Meksika’da bu kapsamda, Irkçılık ve Ayrımcılığa Karşı Küresel Forum’un ikincisi düzenlenmiştir.
Demokratik toplumların merkezinde yer alan ifade özgürlüğü hakkını savunmaya çalışmamızın nedeni tam olarak budur. Birleşmiş Milletler Gazetecilerin Güvenliği ve Dokunulmazlığı Konusunda Eylem Planı’nın 10’uncu yıl dönümü, geçtiğimiz ay Viyana’da kutlanmış ve uluslararası seferberliğin önemi vurgulanmıştır.
İnsan haklarının dijital ortamda korunmasını gerektiren, UNESCO’nun Yapay Zekâ Etiğine İlişkin Tavsiye Kararı, geçtiğimiz yıl oybirliğiyle kabul edilmiştir. Yapay zekâ algoritmaları insan haklarına, gizliliğe ve toplumsal cinsiyet eşitliğine saygı gösterilmesi gerektiğini hatırlatmaktadır.
Kısacası, İnsan Hakları Günü’nü kutlamak bize insan haklarının hafife alınamayacağını hatırlatmaktadır. Gerçekleştirilen çalışmaların motivasyonu hem Birleşmiş Milletler'in hem de UNESCO’nun varlık sebebidir.
Bu yazı https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000383945_eng?posInSet=4&queryId=N-f8d586b8-491e-45e7-ae6c-7f5ad15c0e38 adresinde yer alan metinden faydalanılmış, yazının Türkçe çevirisi yapılmıştır.