UNESCO ve ortakları her yıl 5 Mayıs’ta Afrika mirasını kutlamak için bir araya gelmektedir.
Bu mirasın zenginliği ve çeşitliliği, 2021 yılından bu yana dünya mirası listesinde yer alan Gabon’daki Ivindo Ulusal Parkı ve Uganda’daki Bwindi Geçilmez Millî Parkı gibi, genellikle eşsiz bir biyolojik çeşitliliğe ev sahipliği yapan nefes kesici güzellikteki doğal alanlarda somutlaşmaktadır. Ayrıca, Gana’daki Asante Geleneksel Binaları ve yine Dünya Miras Listesinde yer alan Büyük Zimbabve kalıntıları gibi Afrika tarihinin olağanüstü derinliğine tanıklık eden kültürel alanlarda da somutlaşmaktadır.
Dolayısıyla Afrika’daki 139 Dünya Mirası, insanlığın ortak ve evrensel tarihinin ayrılmaz bir parçasıdır. Bu nedenle UNESCO, Dünya Portekiz Dili Günü vesilesiyle, bu hazineleri koruyarak gelecek nesillere aktaran herkese saygılarını sunmaktadır.
Ancak, Afrika mirasının zenginliğinin UNESCO Dünya Mirası Listesinde tam olarak temsil edilmesini sağlamak için hala yapılması gereken çok şey vardır. Örneğin, bugün kayıtlı alanların sadece %12’si Afrika’da yer almaktadır. Taraf Devletler arasında 54 Afrika ülkesinden 12’sinin Dünya Mirası Listesinde kayıtlı hiçbir miras alanı bulunmamaktadır. Bunun yanı sıra, Tehlike Altındaki Dünya Miras Listesinde yer alan 55 miras alanından 21’inin Afrika’da bulunması buradaki dünya miraslarının da korunması için yapılması gereken çok şey olduğunu göstermektedir.
Bu nedenle UNESCO, Afrika Önceliği çerçevesinde, adaylık dosyalarını hazırlamak isteyen Afrika Devletlerine teknik yardım sağlayarak güçlü taahhütlerde bulunmaktadır.
UNESCO, özellikle UNESCO Üye Devletleri ve Afrika Dünya Mirası Fonu da dâhil olmak üzere ortakları ile yakın iş birliği içinde, 2025 yılına kadar hepsinin bir adaylık dosyası hazırlaması ve sunması için Dünya Miras Listesine kayıtlı hiçbir alanı olmayan 12 Afrika ülkesini desteklemektedir.
Dünya mirasının korunması ve yönetiminin iyileştirilmesi amacıyla UNESCO, yüzlerce uzman ve profesyoneli söz konusu miras alanları için koruma ve dijital teknolojilerin kullanımı konusunda eğitmeyi taahhüt ettiği gibi ayrıca müzeler, özel sektör ve üniversite kürsüleri ağlarıyla yenilikçi ortaklıklar kurarak alan yöneticilerini desteklemeyi de taahhüt etmektedir.
UNESCO tüm bu çalışmaları Afrika Birliği ile yakın iş birliği içerisinde yürütmeyi planlamaktadır. Bu bağlamda UNESCO, Cabo Verde Cumhurbaşkanı José Maria Pereira Neves’in Afrika'daki kültürel ve doğal mirasın korunması için Afrika Birliği öncüsü olarak aday gösterilmesini memnuniyetle karşılamaktadır.
UNESCO olarak Afrika’da yaşayanların ve özellikle de kıtanın gençlerinin miraslarına ve tarihlerine sahip çıkmalarını ve bunların uluslararası kuruluşlar tarafından daha iyi tanınmasını sağlamaya her zamankinden daha fazla önem vermekteyiz.
Zira büyük Burkinabe tarihçisi Joseph Ki-Zerbo’nun UNESCO’nun Genel Afrika Tarihi’nin ilk cildinde yazdığı gibi: “İnsan bilinçsizlik ve yabancılaşma içinde yaşamayı seçmedikçe, hafızasız ya da başkasına ait bir hafızayla yaşayamaz”.
Bu yazı için https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000385280?posInSet=1&queryId=N-8d3fe4cd-3534-498e-8671-e810d020e278 adresinde yer alan metinden faydalanılmış, yazının Türkçe çevirisi yapılmıştır.