Her yıl Mayıs ayının sonuyla Haziran ayının başı arasında düzenlenen üç uluslararası gün, gezegenimizin geleceğinin bağlı olduğu üç hayati ve birbirine bağımlı konuyu hatırlatmaktadır: biyolojik çeşitlilik, çevre ve okyanus.
Her yıl bir araya gelerek doğayı ve onun canlı dokusunu korumanın ve böylelikle dünyamızın güzelliğini muhafaza etmenin muazzam zorluğunun üstesinden gelmenin aciliyetini anlama ihtiyacı daha da artmaktadır.
2019 yılında UNESCO’da Biyoçeşitlilik ve Ekosistem Hizmetleri Hükûmetler arası Bilim-Politika Platformu raporu sunulduğunda ve Hükûmetler arası İklim Değişikliği Paneli’nin 2022’deki altıncı raporunda bu aciliyet bir kez daha vurgulanmıştır. Net rakamlar küresel ısınmayı yüzyılın sonuna kadar 1.5°C ile sınırlamak için sadece iki yılımız kaldığını göstermektedir. Bunu yapamazsak, dünyamızın yaşanabilirliğini ve üzerinde yaşayan türlerin çeşitliliğini korumakta başarısız olduğumuz anlamına gelecektir.
Doğa ve diğer canlılarla olan ilişkimiz, bu sorunu ele almak ve paylaşılan bir dünya tasarlamak için radikal bir düşünmeye ihtiyaç duymaktadır. Uluslararası Biyolojik Çeşitlilik Günü’nün temel mesajı budur ve bu mesaj UNESCO’nun yetki alanına ve günlük çalışmalarına güçlü bir şekilde yansımaktadır.
Dünya kara kütlesinin %6’sını, yani Çin’in yüzölçümüne eşdeğer bir alanı kaplayan UNESCO biyosfer rezervleri, jeoparkları ve Dünya Mirası alanları sayesinde bu dünyada yaşarken aynı zamanda doğayla sürdürülebilir ve uyumlu bir ilişki kurmanın mümkün olduğunu göstermektedir.
2020 sonrası Küresel Biyoçeşitlilik Çerçevesi’nin kabul edilmesiyle birlikte, uluslararası toplumun ortak hedefi olan gezegenin %30’unun korunan alanlarda muhafaza edilmesi hedefine ulaşmanın merkezinde yer alan bu çabaları arttırmak önem arz etmektedir. Ancak çabalarımızı bu korunan alanların ötesine de taşımalıyız. Doğaya ve yaşayan dünyaya tam saygı göstererek her yerde sürdürülebilir kalkınmayı inşa etmek için bu alanlarda hâlihazırda uygulanmakta olan çözümlerden ilham almalıyız.
Bu amaçlar, yaşayan dünya için insanlarla diğer tüm türler ve yaşam biçimleri arasında kalıcı bir uzlaşmanın temelini oluşturacak yeni bir etik çağrısında bulunmaktadır. Bu amaçla 2021 yılında başlayan Birleşmiş Milletler Ekosistem Restorasyonu On Yılı bağlamında UNESCO, insanlığı doğaya geri götürecek yeni yolu iş birliği içinde tasarlamak üzere sadece bilim insanları ve politikacıları değil, aynı zamanda sanatçıları, yerli ve yerel toplulukları bir araya getirmiştir.
Bu Uluslararası Biyolojik Çeşitlilik Günü’nde, yaşamı tüm zenginliğiyle korumak için sizi bizimle birlikte bu yeni yola girmeye davet ediyoruz.
Bu yazı için https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000385391?posInSet=4&queryId=N-e38b766d-2b21-4525-9332-84030c0661d0 adresinde yer alan metinden faydalanılmış, yazının Türkçe çevirisi yapılmıştır.