İlk Uluslararası Kız Çocukları Günü’nün üzerinden on bir yıl geçtikten sonra, kız çocuklarının yaşama, öğrenme, iletişim kurma ve yaratma biçimlerini yeniden şekillendirmesinin birçok yolunu kutlamaktayız.
Geçtiğimiz on yılda kız çocukları herkes için eğitim, iklim adaleti ve barış gibi değerlerin sesli savunucuları oldular. Toplumlarımızı parçalayan sistemik eşitsizliklerle mücadele ederek ayrımcılığa aktif bir şekilde karşı çıktılar.
Gösterdikleri özveri meyvelerini verdi: 2009 yılına gelindiğinde dünya ilk ve orta öğretimde, 2013 yılına gelindiğinde ise lise eğitiminde toplumsal cinsiyet eşitliğini sağlamışlardı. Ancak, özellikle her 100 erkek çocuğa karşılık ilköğretime kayıtlı 96, ortaöğretime kayıtlı 91 ve lise eğitimine kayıtlı 87 kız çocuğunun bulunduğu Sahra-altı Afrika’da bölgesel eşitsizlikler devam etmektedir.
Dünya genelinde eğitimde toplumsal cinsiyet eşitliğini sağlamak için çabalarımızı sürdürmeli, kız çocuklarını araçlarla donatmalı ve başarıları için elverişli ortamlara teşvik etmeliyiz.
Öncelikle, uygun kamu politikaları oluşturmamız gerekmektedir. UNESCO, 2022 yılında 31 ülkeye eğitimde ve eğitim yoluyla toplumsal cinsiyet eşitliğine ilişkin politikalarını, mevzuatlarını ve stratejilerini gözden geçirmelerinde yardımcı olmuştur. Örneğin, UNESCO Liberya’nın şimdi yeni sektör planına dâhil edilen ilk Kız Çocukları Eğitim Stratejisini geliştirmesine yardımcı olmuş, ayrıca 196 ülkede kız çocuklarının ve kadınların eğitim hakkını haritalandırarak küresel düzeyde kilit bir gözlemci rolü oynamaktadır.
İkinci olarak, başta erken ve istenmeyen gebelikler olmak üzere okul terklerinin temel nedenlerini ele almamız gerekmektedir. UNESCO’nun “Haklarımız, Hayatlarımız, Geleceğimiz” programının ilk aşaması, 33 Sahra altı Afrika ülkesinde 34 milyondan fazla kız çocuğu ve kadın arasında bu endişelere ilişkin farkındalığı arttırmıştır. Bu projenin ikinci aşaması ise 2023 yılı Haziran ayında Tanzanya’nın Zanzibar kentinde başlatılmıştır.
Üçüncü olarak, kız çocuklarının kendi seçtikleri kariyerleri yapabilmelerini sağlamamız gerekmektedir. Örneğin UNESCO, kız çocuklarının ve kadınların bilim, teknoloji, mühendislik ve matematik gibi alanlara girmelerinin önündeki engelleri ortadan kaldırmak için çaba sarf etmektedir. 2022 yılında, eğitmenler, rol modelleri ve kariyer geliştirme programları aracılığıyla STEM eğitiminin önündeki engelleri kaldırma çabaları 5.550’den fazla kız çocuğu ve kadına fayda sağlamıştır.
Kısa bir süre önce UNESCO Kız Çocukları ve Kadınların Eğitimi Ödülü’nün 2023 yılı sahipleri belirlenmiştir. Bu ödül sahipleri, savunmasız durumdaki sayısız kız çocuğunun hem örgün hem de yaygın eğitime erişimini sağlayarak toplum lideri olmalarına olanak tanımıştır. Onların çabaları, eşitlik ve kalıcı değişim için bir katalizör olarak kız çocuklarının eğitiminin dönüştürücü gücünü vurgulamaktadır.
Sizi bu Uluslararası Kız Çocukları Gününde ve bundan sonraki her gün, kız çocuklarını kutlamak, desteklemek ve yolculuklarında onlara eşlik etmek için UNESCO’ya katılmaya davet ediyorum.
Bu yazı için, https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000387047?posInSet=1&queryId=N-5cba481d-0ffc-46a2-bacb-c24f97aa3282 adresinde yer alan metinden faydalanılmış, yazının Türkçe çevirisi yapılmıştır.