Bu yıl Dünya Radyo Günü’nde sadece radyonun tarihini değil, aynı zamanda şimdi ve gelecek yıllarda toplumlarımızdaki merkezi rolünü de kutlamaktayız.
Paris’teki bir sonraki Oyunların arifesinde, Olimpiyat Oyunlarının ilk canlı radyo yayınının yüzüncü yıldönümünü kutladığımız yıl olan 2024, bu mecranın tarihinde bir dönüm noktasına işaret etmektedir.
Bu dönüm noktası bize, on dokuzuncu yüzyılın sonundaki kuruluşundan bu yana radyonun her zaman bizimle birlikte olduğunu, bizi güçlü anlar ve ortak duygular etrafında bir araya getirdiğini hatırlatıyor. Ve böylece, bu yılın temasının da altını çizdiği gibi, yüzyılı aşkın bir süredir bizi bilgilendirmekte, eğlendirmekte ve aynı zamanda eğitmektedir.
Bu durum günümüzde daha da geçerli çünkü internet ve sosyal ağların artan etkisine rağmen 4 milyardan fazla dinleyicisiyle radyo, bilgi ve eğlencenin başlıca kaynağı olmaya devam etmektedir.
Radyo aynı zamanda diğerlerinin ulaşamadığı yerlere ulaşan bir araçtır. 2023 yılında nüfusun neredeyse üçte biri düzgün bir internet bağlantısına sahip değilken ve bu oran kırsal bölgelerde nüfusun yarısına yükselirken, radyo özellikle kriz durumlarında daha kapsayıcı ve erişilebilirdir.
Örneğin Afganistan’da, UNESCO’nun kesin bir dille kınadığı, Afgan kız çocuklarını ve kadınlarını temel öğrenme ve öğretme haklarından mahrum bırakma kararının ardından UNESCO, özellikle Radyo Begüm’ü destekleyerek, ses dalgaları üzerinden eğitimi hayata geçirmiştir. Afgan kadınlar tarafından Afgan kadınlar için işletilen bu radyo istasyonu, okuma yazma kursları vermekte ve onlara ses olmaktadır.
Radyo aynı zamanda sessizlerin sesi olabilir, tüm bireylerin ve toplulukların kendilerini ifade etmelerini ve kültürlerinin çeşitliliğini hayata geçirmelerini sağlayabilir. İşte bu nedenle UNESCO tüm dünyada topluluk radyolarını desteklemekte ve teşvik etmektedir.
Görüldüğü gibi radyo teknik bir yayın aracından daha fazlasıdır: herkes için belirli bir bilgi, kültürel çeşitlilik ve eğitim fikrini somutlaştırır; radyonun hümanist bir araç olabileceğini ve olması gerektiğini söyleyebiliriz.
Bu yıl 13 Şubat’ta radyonun kat ettiği yolu ve daha iyi bir dünya olasılığını inşa etme - "yayınlama" - gücünü bir kez daha kabul edelim.
Bu yazı https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000388643_eng?posInSet=1&queryId=N-504f9fb3-ae33-4732-aff8-0fdbe464edee adresinde yer alan metinden faydalanılmış, yazının Türkçe çevirisi yapılmıştır.