Dr. Martin Luther King Jr. 1964 Berlin Caz Festivali'nde cazı "Caz yaşam için konuşur [...] Yaşamın kendisi hiçbir düzen ve anlam sunmazken, müzisyen enstrümanından akan yeryüzünün seslerinden bir düzen ve anlam yaratır" sözleriyle tanımlamıştı.
Altmış yıl sonra, parçalanmışlık ve bölünmüşlükle boğuşan bir dünyada, onun sözleri hâlâ geçerliliğini korumaktadır. Bu 30 Nisan'da Uluslararası Caz Günü'nü kutlarken, bir müzik türünden daha fazlasını kutluyor olacağız. Hümanist değerleri kutlayacağız. Özgürlüğe, kurtuluşa ve her türlü ırkçılık ve bölünmeyle mücadeleye olan bağlılığı kutlayacağız.
UNESCO bu yıl bir kez daha Uluslararası Caz Günü’nü çok özel kılmak için Herbie Hancock Caz Enstitüsü ile iş birliği yapmaktadır. 100'den fazla ülke çok sayıda ustalık sınıfı ve konuşmanın yanı sıra yüzlerce etkinlik ve konsere ev sahipliği yapıyor olacak.
Tüm dünya cazın ritmiyle dans edecek ve tüm gözler Afrika'da, özellikle de Fas'ın Tanca şehrinde olacaktır. Uluslararası Caz Günü vesilesiyle bu yıl, caz efsanesi Randy Weston üzerinde kalıcı bir etki bırakan "Boğazın İncisi", usta Gnawa müzisyeni Abdellah El Gourd'un performansıyla doruğa ulaşacak uluslararası şenliklere öncülük edecektir.
Afrika topraklarında, Tanca'daki bu kutlamalar, cazın Afrika'daki köklerinin yanı sıra Nijeryalı Femi Kuti'nin caz, Reggaeton ve Afrobeat'i birleştiren besteleri veya Etiyopya'nın Addis Ababa kentindeki caz kulüplerinde doğan Ethio-jazz gibi çağdaş yeniden icatlarına da ışık tutmamızı sağlayacaktır.
UNESCO bu uluslararası günün ötesinde Afrika'daki müzik endüstrisini de yıl boyunca desteklemektedir. Çünkü UNESCO için Afrika kıtası stratejik bir önceliktir.
Her şeyden önce UNESCO, yerel- bölgesel ve ulusal - kimliklerin merkezinde yer alan Afrika müziğinin çeşitliliğini teşvik etmektedir. Fas Gnawa müziği, Kongo rumbası ve Cabo Verde mornası İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirasının Temsili Listesi'nde yer almaktadır ve her biri kültürler ve kıtalar arasında bir diyalog ve karşılaşma hikayesi anlatmaktadır.
UNESCO, Afrika müziğinin çeşitliliğini tanıtmak amacıyla bu yıl 14-19 Mayıs tarihleri arasında Fildişi Sahili'nin Abidjan kentinde düzenlenecek olan Anoumabo Kent Müziği Festivali'nin (Festival des Musiques Urbaines d'Anoumabo - FEMUA) organizatörleriyle iş birliği yapacaktır. Festival, zouglou'dan coupé-décalé'ye, rap'ten Afrobeat ve reggae'ye kadar Afrika'da bulunan zengin müzik çeşitliliğini kutlayacaktır. UNESCO, FEMUA'nın yanı sıra çok önemli olan dijital çağda Afrika'daki sanatçıların adil bir şekilde ücretlendirilmesi konusunda bölgesel bir forum da planlamaktadır.
Müzisyen ve sanatçılara daha iyi ücret ödenmesini ve haklarının daha iyi korunmasını sağlamak, yasal tedbirler yoluyla statülerini ve sosyal korumalarını güçlendirmek için harekete geçmek anlamına da gelmektedir. UNESCO tarafından Sanatçılar ve Kültür Profesyonelleri için UNESCO-Aschberg Programı çerçevesinde 22 Afrika ülkesinde yapılan çalışmaların amacı budur.
UNESCO bu uluslararası gün vesilesiyle sadece caza olan sevgisini ifade etmekle kalmayıp, aynı zamanda her gün ayaklarımızı yerden kesen caz müzisyenlerini destekleme konusundaki somut kararlılığını da bir kez daha teyit etmek istemektedir. Caz bir müzik türünden çok daha fazlasıdır; bir felsefe, bir bağlılıktır. Caz, insanlık ve barış değerlerini geliştirmeye yönelik bir çağrıdır ve bu çağrıya kulak vermek bizim elimizdedir.
Bu yazı için https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000389516_eng?posInSet=3&queryId=N-61f0f881-913c-4330-b8d3-f0c14e9557c0 adresinde yer alan metinden faydalanılmış, yazının Türkçe çevirisi yapılmıştır.