Sosyal ağlar artık günlük hayatımızda merkezi bir rol oynamakta, dünyanın dört bir köşesinden insanları birbirine bağlamakta ve birçok kez olduğu gibi yurttaş hareketlerinin büyümesini desteklemektedir. Ancak bu sosyal ağlar potansiyelleriyle birlikte bir takım zorlukları da beraberinde getirmektedirler.
UNESCO'nun geçtiğimiz Nisan ayında yayınlanan “Kadının Şartlarına Uygun Teknoloji: Toplumsal Cinsiyet Eşitliği ve Kapsayıcılık” başlıklı raporu, sosyal ağların toplumsal cinsiyet önyargılarını güçlendirdiğini, gerçekçi olmayan güzellik standartlarını yaydığını ve kız çocukları ile kadınları yeni çevrim içi şiddet biçimlerine maruz bıraktığını belirtmektedir. Ayrıca, etik güvenceler hızla devreye sokulmazsa, Haziran 2024'te konuyla ilgili yayınladığımız yeni raporda da gösterildiği gibi, üretken yapay zekâ, tarihsel anlatıların aktarımı ve özellikle de Holokost'un anısı için yeni tehditler oluşturacaktır.
Bu iki gözlem bize medya ve bilgi okuryazarlığının önemini her zamankinden daha fazla hatırlatmaktadır. Çünkü bu okuryazarlık herkese barış içinde bir arada yaşama yeteneğimize zarar veren dezenformasyonla yüzleşmek için gerekli araçları sağlayabilir.
İşte tam da bu nedenlerle her yıl Küresel Medya ve Bilgi Okuryazarlığı Haftasını kutluyoruz. Bu hafta, her yaştan her bireyin giderek karmaşıklaşan dijital ortamda yol almak için gereken eleştirel düşünme ve becerileri geliştirmesinin ne kadar önemli olduğunu hatırlatmaktadır.
UNESCO'da bu taahhüt somut eylemlere yansımaktadır.
Örneğin bu yıl UNESCO ve Afrika Birliği ile kıta genelinde okul müfredatlarına dijital içeriğin deşifre edilmesine yönelik araçları entegre etmek üzere bir ortaklık kurulmuştur.
UNESCO’nun taahhüdü bununla da sınırlı değildir. Örneğin, 30 -31 Ekim tarihlerinde Ürdün'de düzenlenecek olan Küresel Medya ve Bilgi Okuryazarlığı Haftası Konferansı'nda, özellikle içerik oluşturucuların en iyi dijital uygulamaları aktarmalarına yardımcı olmak üzere bir dizi çevrim içi kurs başlatarak dijital teknolojinin ortaya çıkardığı zorlukların üstesinden gelmek için faaliyetlerimizi artırmaya devam etmektedir. Bu yılki Küresel Medya ve Bilgi Okuryazarlığı Haftasında, herkese sürekli değişen dijital dünyada yollarını bulabilmeleri için ihtiyaç duydukları araçları sağlama taahhüdümüzü yenileyelim. Gelin hep birlikte medya okuryazarlığını daha bilgili ve daha kapsayıcı toplumlar inşa etmenin temel bir ayağı haline getirelim.
Bu yazı https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000391747_eng?posInSet=8&queryId=N-2fe3456b-423b-4c71-8fff-24e87434aefd adresinde yer alan metinden faydalanılarak Türkçeleştirilmiştir.
