Uluslararası Caz Günü’nün 2012’deki açılış konserinde müzik efsanesi Quincy Jones, Birleşmiş Milletler Genel Kurul Salonu’nda yaptığı konuşmada “cazın insanların farklılıklarını unutup bir araya gelmelerini sağlama gücüne sahip olduğunu” hatırlattı.
Geçtiğimiz yıl dünya genelinde, 91 yaşında hayata veda eden bu vizyoner sanatçının yası tutulmuştur. Arkasında sanatsal yenilikler ve cazın hümanist değerleri aracılığıyla kültürel ilişkilerde müzik aracılığıyla köprüler kurmaya yönelik eşsiz bir miras bırakmıştır.
Uluslararası Caz Günü’nün amacı da cazı sadece bir müzik türü olarak değil, aynı zamanda değişim için bir katalizör olarak kutlamaktır. Özgürlüğe, kurtuluşa ve her türlü ırkçılık ve bölünmeyle mücadeleye olan bağlılığı kutlamakla ilgilidir.
UNESCO bu yıl bir kez daha Herbie Hancock Caz Enstitüsü ile iş birliği yaparak bizi gülümseten, ağlatan, dans ettiren ve birbirimize bağlayan sesleri kutlamaktadır. 190’dan fazla ülke muhteşem etkinliklere, konserlere ve ustalık sınıflarına ev sahipliği yaparken cazın ritimleri sınırları aşacaktır.
Ev sahibi şehir olarak uluslararası festivallere öncülük eden Abu Dabi'nin üzerinde bu yıl spot ışıkları parlamaktadır. UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı Programı’nda yer alan ve müzik şehri, olan bu şehir, geleneksel Arap enstrümanlarını cazın doğaçlama ruhuyla harmanlayan sanatçılarla gelişen bir caz sahnesine ev sahipliği yapmaktadır. Bu etkileşim, caz ve yerel kültürel ifadeler arasında büyüleyici bir diyalog yaratarak bu türün özünü uluslararası ve nesiller arası bir dil olarak yansıtmaktadır.
Katrina Kasırgası’nın cazın doğduğu yer olan New Orleans’ı yerle bir etmesinin üzerinden 20 yıl geçerken, bu müzik türünün şehrin toparlanmasında nasıl önemli bir rol oynadığını hatırlıyoruz. Felaketin ardından müzik bir teselli ve dayanıklılık kaynağı olmuştur. UNESCO, kriz dönemlerinde kültürel ifadeyi ve sahne sanatları sektörünü korumak ve gelecek nesiller için dayanıklılıklarını sağlamak için sağlam stratejiler geliştirmeye kararlıdır.
Bu yılın ilerleyen günlerinde Barselona'da düzenlenecek MONDIACULT 2025 Konferansı’nda Kurumumuz; müzisyenler ve sanatçılar da dâhil olmak üzere kültür profesyonelleri için daha iyi koşullar sağlama konusundaki kararlılığını bir kez daha vurgulayacaktır. Bu konferans, kültürel haklar, sanatçıların adil ücretlendirilmesi ve kültürün eğitim ve sürdürülebilir kalkınmadaki rolü gibi konulara odaklanan tartışmalarla önümüzdeki yılların kültür gündemini belirlemek için binlerce katılımcıyı bir araya getirecektir.
Bu Uluslararası Gün’de UNESCO olarak sadece caza olan sevgimizi ifade etmekle kalmıyor, aynı zamanda her gün ayaklarımızı yerden kesen caz müzisyenlerine olan desteğimizi yineliyoruz. Caz bir müzik türünden daha fazlasıdır; bize günlük yaşam için paha biçilmez dersler sunan bir felsefe, bir bağlılıktır. Bugün sizleri UNESCO ile birlikte Take Five[1] yapmaya, durup dinlemeye ve hepimize ilham veren, eğiten ve birleştiren düzenlemelere kendinizi kaptırmaya davet ediyoruz.
Bu yazı için https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000393575?posInSet=6&queryId=N-358ec92a-1f58-4267-8128-3dabb7ec4396 adresinde yer alan metinden faydalanılmış, yazının Türkçe çevirisi yapılmıştır.
[1] "Take Five’’ ifadesi, caz müziğinin klasik eserlerinden biri olan aynı adlı parçaya atıfla kullanılmıştır. Aynı zamanda “kısa bir ara verme” anlamına da gelen bu ifade aracılığıyla, dinlemeye, düşünmeye ve müziğin birleştirici gücüne dikkat çekilmiştir.