Mangrovlar, kara ve deniz arasında bir bağlantıdır. Tuzlu suya ve gelgitlere maruz kalan topraklara kök salmış bu bitkiler, nadir ve kırılgan bir evren oluşturur; korunması gereken bir yaşam cennetidir.
Köklerinden dallarının uçlarına kadar, mangrovlar birçok türün beslenmek ve üremek için geldiği karmaşık bir yaşam alanıdır. Ayrıca kıyı erozyonunu yavaşlatır ve şiddetli dalgaların etkisini hafifletir, bu da onları yakınlardaki insan toplulukları için hayati öneme sahip kılar.
Bu güç, Kolombiyalı şair Tomas Gonzalez’in Manglares (Mangrovlar) adlı şiir koleksiyonunun ana temasıdır ve doğanın temel birliğine geri dönülmesini çağrıştırır: “Böylece ağaçlar önce ortaya çıkar, sonra bulanıklaşır ve hava, arkasındaki manzara, çamur düzlükleri ile birleşir; /(...)/ böylece sümsük kuşu bir anda denize dalar, tuz, güneş, parıltı ile kaplanır; / ve böylece deniz önce parlar, sonra tekrar kara ile birleşir”.
Ancak, dünyadaki mangrovların yarısının tehlike altında olduğu tahmin edilmektedir. Bu değerli ekosistemleri korumak, onlara bağımlı olan sayısız denizel ve karasal ekosistemi korumaya yardımcı olurken, aynı zamanda ekonomik fırsatlar yaratır ve yerli halklar, yerel topluluklar ve bilim insanları arasında bilgi alışverişini teşvik ederler.
Bu nedenle UNESCO, dünya çapında doğrudan koruma projelerine katılmanın yanı sıra, biyosfer rezervleri, küresel jeoparklar ve doğal dünya miras alanları ağları aracılığıyla mangrov ekosistemlerini korumak için çalışmaktadır.
UNESCO’nun MangRes projesi, 2022 yılından bu yana Latin Amerika ve Karayipler’de Kolombiya, Küba, Ekvador, El Salvador, Meksika, Panama ve Peru olmak üzere yedi ülkede mangrov ormanlarını restore etmektedir. Pasifik Okyanusu’nun diğer tarafında, geçen yıl başlatılan Sustaining Our Oceans projemiz, geleneksel yerel bilgiyi bilimsel uzmanlıkla birleştirerek Tayland'ın en büyük mangrov ekosistemini korumaya yardımcı olmaktadır.
Çevresel eğitimin bu ekosistemlerin uzun vadeli korunması ve yönetilmesinde oynadığı hayati rolü kabul eden UNESCO, OceanTeacher Global Academy ile iş birliği yaparak yeni nesil uzmanları yetiştirmektedir. Ayrıca, özel eğitimler ve topluluk atölyeleri aracılığıyla, mangrov ormanlarını daha iyi korumak için küresel farkındalığı artırmak ve kolektif eylemi teşvik etmek için çalışıyoruz.
İşte bu Uluslararası Günün amacı da budur: toplumlarımızdaki herkesin mangrov ekosistemlerinin değerini, güzelliğini ve kırılganlığını fark etmesi ve onları korumaya yönelik kararlılık göstermesidir.
Bu yazı için https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000394876?posInSet=26&queryId=N-ab1342ba-79e0-4ac2-8fce-523858fe5495 adresinde yer alan metinden faydalanılmış, yazının Türkçe çevirisi yapılmıştır.