“Spor karakterinizi geliştirir, kurallara göre oynamayı öğretir, kazanmanın ve kaybetmenin nasıl bir his olduğunu öğretir – size hayatı öğretir”. Uluslararası Üniversite Sporları Günü, UNESCO’nun dünya çapında öğrencilerin eğitiminde sporun evrensel değerlerini teşvik etme inancını yansıtan, büyük Amerikan tenisçi Billie Jean King’in sözleri üzerinde düşünmemizi sağlamaktadır.
Spor, tüm biçimleriyle, farklılıkları aşmak, sosyal bağları güçlendirmek ve ayrımcılığı ortadan kaldırmak için müthiş bir kaldıraç olmaya devam etmektedir. Spor sahasının ötesinde, spor, kapsayıcılığın ve toplumsal dönüşümün gerçek bir itici gücü olmasının yanı sıra, özgüven ve refahın da güçlü bir taşıyıcısıdır.
Sporun sağladığı uyum ve birliktelik, üniversitelerin tarihinin ve misyonunun bir parçasıdır. Üniversiteler, genç zihinlerin şekillendiği bir dönemde saygı, dayanışma, anlayış ve kendini aşma gibi değerlerin aktarılmasının merkezinde yer almaktadır.
1923'teki ilk Dünya Üniversite Oyunları'ndan bu yana, üniversite sporu bu ilkeleri somutlaştırmış; kalkınma ve sosyal uyumun temel direği olmaya devam etmiştir. Bu yıl Ren-Ruhr bölgesinde düzenlenen Yaz Oyunları, bu hedefi somutlaştırarak, dünyanın dört bir yanından gelen öğrencileri kapsayıcılık ve dayanışma ruhu içinde bir araya getirmiştir. Bu nedenle üniversiteler, UNESCO’nun Birleşmiş Milletler sistemi içinde spor ve beden eğitimi alanındaki öncü kuruluş olarak önem verdiği bir amaç olan, kapsayıcı, eşitlikçi ve güvenli, kaliteli beden eğitiminin merkezi olmaya devam etmelidir.
Bu nedenle, kurumumuz, geçen yıl 2024 Olimpiyat Oyunları ve Paralimpik Oyunları sırasında yaptığımız gibi, her kıtadan siyasi karar alıcıları bir araya getiren iki bakanlar konferansı ile bu yönde daha da ileri gitmek için üye devletlerimizin ulusal yetkililerini bir araya getirmeye çalışmaktadır. Bu konferanslar, UNESCO’nun sporda ve toplumda ayrımcılık ve ırkçılıkla mücadelede hayati öneme sahip spor antrenörlerini ve öğretmenlerini desteklemek için iddialı bir yeni program başlatması için bir fırsat oluşturmuştur.
Ancak, hâlâ çok fazla insan geride bırakılmaktadır: engelli öğrencilerin üçte biri beden eğitimi derslerine erişememektedir. Bu durumu düzeltmek için, 2024 Paris Paralimpik Oyunları öncesinde UNESCO ve Uluslararası Paralimpik Komitesi, spora engelli bireylerin dâhil edilmesi için Paris 2024 Eylem Çağrısı başlatmıştır. Gerçekten kapsayıcı toplumlar inşa etmek için, sporun değerlerini vurgulamaktan daha fazlasını yapmamız; bu değerleri somut, koordineli ve ölçülebilir eylemlere dönüştürmemiz gerekmektedir. Bu, sporu kapsayıcılık ve sosyal eşitlik için bir araç haline getirmek için, üniversitelerden en üst düzey karar alma organlarına kadar spor dünyasındaki tüm aktörleri bir araya getirmek anlamına gelmektedir.
Bu yazı için https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000395599_eng/PDF/395599eng.pdf.multi adresinde yer alan metinden faydalanılmış, yazının Türkçe çevirisi yapılmıştır.