Bu yıl Dünya Kadınlar Günü'nde kadınların özellikle dijital alanda topluma yaptıkları katkıları kutlamakta ve kadınların sahip oldukları haklardan tam olarak yararlanabilmesi için neler yapabileceğimiz üzerine düşünmekteyiz.
Dijital teknolojik gelişmeler, çalışma, öğrenme, öğretme ve birlikte yaşama şeklimizi etkilemektedir. Fakat kadınlar bu teknolojik gelişmelerden tam olarak yararlanamamaktadır. UNESCO ile Broadband Komisyonu tarafından ortaklaşa hazırlanan ve yeni yayımlanan raporda, dijital cinsiyet ayrımının arttığı sonucuna varılmış ve 2016 yılında dijital dünya ile bağlantılı olan kadın sayısının erkeklere göre 250 milyon daha az olduğu ortaya çıkmıştır. Kadınlar dijital dünya ile sadece bağlantılı olma durumundan değil, aynı zamanda dijital okuryazarlık ve beceri eğitiminden de daha az yararlanmakta, teknoloji şirketleri tarafından işe alınma olasılıkları daha düşük seviyede gerçekleşmekte ve çoğunlukla erkek meslektaşlarından daha az kazanmaktadırlar.
En modern bilim alanlarında bile - dijital teknoloji ve yapay zekâ gibi - kadınlar dezavantajlı durumda bulunmaktadır. Örneğin, yapay zekâ uzmanlarının sadece yüzde 22'si kadındır. Bu yıl UNESCO, kuantum hesaplama, dijital inovasyon ve yapay zekâ gibi alanlarda bilginin sınırlarını zorlayan öncü kadınları kutlarken, kadın erkek arasında dengeyi sağlamaya çalışmaktadır. Kadınların başarılarını vurgulayarak, temsil edilmede eksiklikler yaşadıkları bilim, teknoloji, mühendislik ve matematik (STEM) alanlarında yeni nesil genç kadınları teşvik etmeyi umut etmektedir. Genç kızları ve kadınları STEM alanlarında çalışmaya ve özellikle de yeni başlatılan “Girls Can Code” projesi gibi çalışmalarla dijital becerileri geliştirmeye teşvik etmektedir.
Kültürel alanda, kadınların dijital yaratıcılığa olan erişimlerini de desteklemekteyiz ve ayrıca toplumsal cinsiyet eşitliğini “You Are Next” projesi ile yaratıcı sektörlerde geliştirmeye çalışmaktayız. UNESCO, Sabrina Ho ile birlikte, Meksika, Filistin, Senegal, Afganistan ve Tacikistan'dan yüzlerce genç kadına dijital ortamda başarılı olabilmeleri için gereken sanatsal, dijital ve girişimci beceriler geliştirebilmeleri adına eğitimler vermektedir.
Bu tür girişimlere ve dijital alanda birçok kadın rol modele rağmen, kadınlar kendilerini siber saldırılara ve tacizlere karşı korumak için çevrimiçi platformlardan giderek daha fazla uzaklaşmaktadırlar. Avrupa Birliği ülkelerinde yaşayan özellikle de 18 ila 29 yaş arasındaki her 10 kadından 1’i 15 yaşından itibaren siber tacize maruz kaldığını bildirmiştir. UNESCO - bilgi ve iletişim konularından sorumlu olan Birleşmiş Milletler kurumu olarak - toplumsal cinsiyet ayrımcılığına karşı mücadelede, medyaya yayılan önyargıları ve siber tacizle mücadeleyi ön planda tutmaktadır.
Basmakalıp düşünceler ile mücadeleye katkıda bulunmak için, sizi global #Wiki4Women hareketine katılmaya davet ediyorum. Vikipedi sayfalarında bulunan her 6 biyografiden sadece 1’i bir kadına aittir. Vikipedi'de kültür, eğitim ve bilim alanlarında olağanüstü çalışmaları olan kadınlar üzerine biyografiler oluşturarak veya tamamlayarak, UNESCO onlara hak ettikleri dijital varoluşu sağlamayı hedeflemektedir. UNESCO Genel Merkezi’nde geçen yıl başarılı bir şekilde gerçekleştirilen “edit-a-thon” etkinliği üzerine, Paris’in yanı sıra Kahire, Delhi, Bangkok, Lima ve Almatı’da “edit-a-thon” çalışmaları düzenlemek için bir kez daha Wikimedia Vakfı ile işbirliği yapmaktadır.
UNESCO, kadınların güçlendirilmesine ve toplumsal cinsiyet eşitliğine olumlu ve kalıcı bir katkıda bulunmaya kararlıdır. Her birimiz önyargıları ve ayrımcılığı reddederek, dijital alanların herkes için güvenli olmasını sağlayarak, kadınların gerçekleştirmiş olduğu başarıları kutlayarak ve kadınların dijital ve tüm yaşam alanlarına katkıda bulunması için onları teşvik ederek bir fark yaratabiliriz.
*Bu metin https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000366916/PDF/366916eng.pdf.multi adresinden alınarak Türkçeleştirilmiştir.
Message from Ms. Audrey Azoulay,Director-General of UNESCO on the occasion of International Women’s Day