Irk ayrımcılığı tarihin tozlu raflarına hala kaldırılamadı. Bu dışlayıcı ve hoşgörüden uzak davranış biçimi, sporda, medyada, sokaklarda, işyerlerinde ve hatta ülke ile ilgili önemli kararların alındığı noktalarda kendini göstermeye devam etmektedir.
Her Türlü Irk Ayrımcılığının Ortadan Kaldırılmasına İlişkin Uluslararası Sözleşmenin 1969'da yürürlüğe girmesinden bu yana geçen 50 yıl içinde, dünyada ırk ayrımına neden olan yasalarının birçoğu bertaraf edilmiş ve kölelik ve ırkçılık ortadan kaldırılmıştır.
Fakat ne yazık ki, bir kez daha, toplumsal söylemde ortaya konulan ırk ayrımcılığının çirkin yüzünü görmekteyiz. Bu nedenle, bu yıl Uluslararası Irk Ayrımı ile Mücadele Günü teması olarak “Ulusal popülizmi ve üstünlük yanlısı ideolojiyi azaltma ve buna karşı koyma” belirlenmiştir.
Irkçılıkla mücadele, insanlık onuru ve daha âdil bir dünya oluşturmakla ilgili bir sorundur.. UNESCO her zaman çeşitliliği artırmayı, katılımı sağlamayı, ayrımcılık yapmamayı, barış ve dayanışma kültürünü merkezine almayı görev kabul etmiştir.
İnternet, göçmenleri, mültecileri ve Afrika kökenli insanları hedef alan ırkçılığın, yabancı düşmanlığının ve üstünlükçü ideolojilerin sıklıkla yayılmasına neden olan bir zemin hâline gelmektedir. UNESCO, -iletişim ve bilgi konularından sorumlu BM organı olarak- Medya ve Bilgi Okuryazarlığı hakkında bu tür çevrimiçi tutum ve ayrımcılıklarla mücadele etmek ve “sahte haber” yayılmasını önlemek için araçlar geliştirmektedir.
Güvenli internet alanının sağlanması, karşılıklı anlayışı, eleştirel düşünceyi ve kültürlerarası diyaloğu geliştirme becerilerini artırmayı amaçlayan Küresel Vatandaşlık Eğitiminin bir parçasıdır. Soykırım ve Köle Rotası hakkındaki eğitim projelerimiz, insanlık tarihinin bu acı bölümlerini anlamamıza yardımcı olmaktadır.
Günlük hayatta ırkçılık, âdil olmayan yasalar aracılığıyla, insanları barınma, istihdam ve sosyal yaşam gibi temel haklarından sessizce mahrum etmeye devam etmektedir. UNESCO’nun Kapsayıcı ve Sürdürülebilir Şehirler Uluslararası Koalisyonu (ICCAR) yoluyla, günümüzde var olan ayrımcılıkların üstesinden gelebilmeleri noktasında kentsel politikalar geliştirmeleri için üye devletleri destekliyoruz.
Bunların yanında, bu yılın Uluslararası Yerel Diller Yılı olmasıyla birlikte bazı etnik grupların ana dillerini okullarında, kültürel alanda veya ülkelerinin karar alma süreçlerinde tam olarak kullanma haklarından mahrum bırakan yapısal ırkçılığa dikkat çekmekteyiz.
Ayrımcılıkla mücadele konusunda, hepimizin sorumluluk alması gerekmektedir. Uluslararası Irk Ayrımı ile Mücadele Gününde, üye devletler, sivil toplum kuruluşları ve vatandaşlar olarak ırk ayrımcılığını ortadan kaldırmak ve daha yaşanabilir toplumlar oluşturmak adına beraber hareket edelim.
*Bu metin https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000367052/PDF/367052eng.pdf.multi adresinden alınarak Türkçeleştirilmiştir.