unescoturkiyemillikomisyonu Kültürel miraslarımız kriz dönemlerinde bizi bir arada tutan dayanışma ve ilham kaynağımızdır. UNESCO Genel Direktörlüğü, Covid-19 tedbirleri sürecinde kültürel mirasın geleceği konusunda Kültür Bakanları ile gerçekleştirdiği çevrimiçi görüntülü forumda “kültürsüz bir gelecek inşa edemeyiz” sonucuna varmıştır.
Yaşayan Miras ve COVID-19 Platformu Kuran UNESCO, Somut olmayan kültürel mirasın doğası gereği dinamik olduğunu vurgulayarak değişim ve uyum sağlama kapasitesine dikkat çekmiş ve Platformun çalışmaları hakkında şu bilgileri paylaşmıştır:
Yapılan anket sonuçları, karantina ve kısıtlamalara rağmen toplulukların somut olmayan kültürel miraslarını uygulamaya devam etmenin yollarını aradıklarını göstermektedir. Örneğin; Kolombiya'dan Venezuela'ya ve Hırvatistan'dan İtalya'ya kadar pek çok kutsal hafta kutlaması, yeni şartlara uyarlanmış da olsa bu yıl da devam etmiştir.
Çevrimiçi girişimler ve platformlar, somut olmayan kültürel miras hakkındaki bilgiyi yaymak ve paylaşmak için yeni yollar oluşturmuştur. Örneğin; Gürcistan’da geleneksel kutlamalar ve festivaller fiilen çevrimiçi olarak gerçekleşmeye devam ediyor.
Sosyal ağlar, insanların fiziksel olarak uzakken etkileşimde kalmalarına yardımcı olmada önemli bir rol oynamaktadır. Hindistan'ın Rajasthan kentinde, gösteri yapmak için sıkça seyahat etmesi gereken halk şarkıcıları için, Facebook üzerinden canlı performanslar düzenlenmektedir.
Evde daha fazla zaman geçirmek, aile içindeki somut olmayan kültürel miras hakkında bilgi edinme fırsatlarını artırdı. Jamaika'dan Lübnan'a, mutfak gelenekleri ve el sanatları gibi birçok geleneksel uygulama karantina sürecinde yeniden gözden geçirilmektedir.
Ebeveynler, yaşlı nesillerden aktarılan tarifleri kullanarak ve sonuçları çevrimiçi paylaşarak ailenin genç üyeleriyle geleneksel yemekler pişiriyorlar.
Somut olmayan kültürel mirasın birçok unsuru, salgın bağlamında halk sağlığı önlemlerini desteklemek ve güçlendirmek için dönüştürülmektedir. Örneğin; Peru ve Çin'deki sanatçılar geleneksel tasarım ve teknikleri kullanarak yüz maskeleri oluşturuyorlar. Fas’ın Atlas Dağları'ndaki Amazigh toplulukları COVID-19 ile ilgili şiirler paylaşıyor.
Sri Lanka'daki geleneksel ipli kukla gösterileri sosyal mesafeyi koruyarak Covid-19 hikâyeleri anlatmakta, Senegal'in geleneksel olarak düzen ve adaletin temsilî olan mitolojik karakteri Kankurang saat 8'den şafağa kadar sokağa çıkma yasağını uygulamaktadır.
UNESCO Genel Direktörlüğünün verdiği bu örneklerden de görüleceği gibi topluluklar, Covid-19 salgını sürecinde pek çok açıdan Somut Olmayan Kültürel Mirasa kaçınılmaz olarak başvurmaktadır. Bu kapsamda Millî Komisyonumuz da Covid-19 salgını sürecini âşıkların dilinden görmek amacıyla 13 Mayıs 2020 tarihinde “Âşıkların Dilinden ve Telinden Korona Doğaçlaması Çevrimiçi Âşıklar Şöleni” adlı etkinlik gerçekleştirecektir.
Millî Komisyonumuz Somut Olmayan Kültürel Miras İhtisas Komitesi Üyeleri ve Acil Durumlarda Somut Olmayan Kültürel Mirasa İlişkin Alt Çalışma Grubu dışında arzu edenlerin de çevrimiçi toplantıyı imkânlar ve kapasite çerçevesinde Zoom Meeting üzerinden izlemeleri planlanmıştır. Ayrıca toplantı kayıt altına alınacak ve UTMK sitesinde yer alacaktır.
