Uluslararası Müze Günü vesilesiyle UNESCO ve Uluslararası Müzeler Konseyi (ICOM) tarafından yapılan iki çalışma, müzelerin COVID-19 salgınından bilhassa etkilendiğini ve müzelerin yaklaşık %90'ının veya 85.000'den fazla kurumun kriz sırasında değişen süreler boyunca kapılarını kapattığını doğrulamaktadır. Dahası, Afrika’da ve Gelişmekte Olan Küçük Ada Devletlerinde (Small Island Developing States - SIDS), müzelerin sadece %5'i kitlelerine çevrimiçi içerik sunabilmekteydi. Dünyadaki müzelerin yaklaşık %13'ü bir daha tekrar açılmayabilir.
Üye Devletleri ve müze profesyonellerini kapsayan iki çalışma, COVID-19'un müzeler ve müze kurumları üzerindeki etkisini değerlendirmeyi, ayrıca sektörün pandemiye nasıl uyum sağladığını ve pandeminin ardından kurumları destekleme yollarını araştırmayı amaçlamıştır.
“Müzeler toplumların dayanıklılığında temel bir rol oynamaktadır. Bu krizle başa çıkmalarına ve kitleleriyle iletişim halinde olmalarına yardımcı olmalıyız,” diyor UNESCO Genel Direktörü Audrey Azoulay. “Bu salgın bize insanlığın yarısının dijital teknolojilere erişimi olmadığını hatırlatmakta. Herkesin, özellikle en savunmasız ve izole olanların kültüre erişimini desteklemek için çalışmalıyız.”
UNESCO ResiliArt hareketi çerçevesinde, müzelere yönelik, mayıs ayı ortasında gerçekleşecek olan bir dizi tartışma başlatmıştır. Ibermuseum'larla ortaklaşa gerçekleştirilecek olan ilk üç tartışma Ibero-Amerikan bölgesindeki duruma odaklanacak ve müzeleri ve profesyonelleri destekleme stratejilerini araştıracaktır. ResiliArt hareketi, COVID-19 krizi sırasında ve sonrasında sanatçıları desteklemeyi ve söz konusu meseleleri, kültürel alandan uluslararası profesyoneller arasında üst düzey bilgi alış-verişi yoluyla analiz etmeyi amaçlamaktadır.
ICOM tarafından yapılan araştırma, ziyaretçilerden yoksun kalan müzelerin gelirlerinde bir düşüşle karşılaşacağını vurgulamaktadır. Müzelerle ilişkili meslekler, bunların faaliyetleri ve sosyal yardımları da ciddi şekilde etkilenebilir.
ICOM Başkanı Suay Aksoy, “COVID-19 salgınının getirdiği zorlukları göğüsleme konusunda müze profesyonellerinin azimli olduğunun bilincindeyiz ve kendimize güveniyoruz” demiştir. “Ancak müze alanı, kamunun ve özel sektörün desteği olmadan kendi başına ayakta kalamaz. Acil yardım fonlarının artırılması ve profesyoneller ile güvencesiz sözleşmelere tâbi olan serbest çalışanları korumak için politikalar oluşturulması zorunludur.”
Devletlerin UNESCO'nun çalışmasına verdikleri yanıtlarda belirttiği öncelikler arasında kapasite inşası, müze personelinin sosyal korunması, koleksiyonların sayısallaştırılması ve envanteri, çevrimiçi içeriğin geliştirilmesi, teknik yardım ve koruma laboratuvarlarının donatımı bulunmaktadır. Bunlar kaynakların seferber edilmesini gerektirmektedir.
UNESCO araştırmasına göre dünya çapında müze sayısının 2012'den bu yana yaklaşık %60 oranında artarak 95.000 kuruma ulaşmış olduğuna dikkat edilmelidir. Bu artış, sektörün son on yılda ulusal kültür politikalarında edindiği önemli yeri göstermektedir. Bununla birlikte bu çalışma büyük bir eşitsizliği ortaya koymaktadır; Afrika'daki ve Gelişmekte Olan Küçük Ada Devletleri'ndeki müzeler dünya genelindeki toplam müze sayısının sadece %1,5'ini oluşturmaktadır.
Bu bulgular, Aralık 2019'da yayınlanan, Müze ve Koleksiyonların Korunması ve Geliştirilmesi, Çeşitliliği ve Toplumdaki Rolü ile ilgili UNESCO 2015 Tavsiye ve Önerilerinin Üye Devletleri tarafından uygulanması hakkındaki en son raporu yansıtmaktadır. Raporda, UNESCO müzelerin eğitimde ve kültürün yayılmasında sadece sosyal bütünlük açısından değil, aynı zamanda yerel ve bölgesel yaratıcı ekonominin desteklenmesi açısından da oynadığı temel rolü vurgulamaktadır.
UNESCO ve ICOM yakında iki çalışmanın tüm sonuçlarını yayınlayacak ve Üye Devletlerin ve müze profesyonelleri ağlarının da yardımıyla dünya çapındaki müzeleri desteklemek için iş birliğine devam edecektir.
ÖNEMLİ NOKTALAR:
Kriz sırasında dünyadaki müzelerin yaklaşık %90'ı kapanmıştır.
Afrika ve Gelişmekte Olan Küçük Ada Devletlerinde (SIDS), müzelerin yalnızca %5'i kitleleri için çevrimiçi içerik geliştirmiştir.
Müzelerin yaklaşık %13'ü kapılarını bir daha tekrar açamayabilir.
Dünya çapında müze sayısı 2012'den bu yana yaklaşık %60 artarak 95.000'e yükselmiştir.
Bu metin https://en.unesco.org/news/covid-19-unesco-and-icom-concerned-about-situation-faced-worlds-museums adresinde yayınlanan “COVID-19: UNESCO and ICOM concerned about the situation faced by the world's museums” başlıklı metinden faydalanılarak Türkçeleştirilmiştir.