2030 yılına kadar kentsel yerleşimlerin küresel nüfusun %60'ını barındırması beklenirken, aynı zamanda 10 milyondan fazla nüfusa sahip kentsel bölgeler olan mega şehirler de dünya sakinlerinin %14,6'sına ev sahipliği yapıyor olacak. Ayrıca, 2018'de 33 olan mega şehir sayısının da 43'e yükseleceği tahmin edilmektedir [1].
Kentsel genişleme, iklim değişikliği ve artan hayat kalitesi talebi doğrultusunda mega şehirler, içme suyu ve atık suyu yönetimi gibi yalnızca hizmet kapasitesinin yönetimi ile ilgili konularda değil, aşırı hava olayları, su kıtlığı, seller ve yükselen deniz seviyeleri gibi giderek artan risklerin önlenmesi ve hafifletilmesi konularında da spesifik zorluklar ve kırılganlıklarla karşı karşıya kalacaklardır. Bu nedenle mega şehirler, iklim hareketinde ön saftadır ve sorunlara sürdürülebilir çözümlerle karşılık verilmesi hususunda su paydaşlarının farklı seviyelerde iş birliğini talep eden, bölgesel ölçekte son derece önemli noktalardır.
Su ve İklim için Mega Şehirler İttifakı (MAWAC) 2015’de uluslararası bir işbirliği forumu olarak, mega şehirlerin birbirlerinin tecrübelerinden faydalanmalarını ve spesifik zorluklara değinmek için en iyi uygulamaları paylaşmalarını sağlamak amacıyla tasarlandı. Bugün bu ittifak, yönetişimdeki muazzam çeşitliliği ve dünya çapındaki mega şehirlerin finansal kapasitelerini hesaba katarak, iş birliği ve sürdürülebilirlik üzerine bir model önermek ve gelecekteki eylem yöntemlerinin ana hatlarını belirlemek için bir Küresel Stratejik Çerçeve doğrultusunda çalışmaktadır.
Su ve İklim Değişikliği için Mega Şehirler İttifakı Küresel Stratejik Çerçevesini formüle etmek için Uluslararası Hidroloji Programı (IHP) 10 ülkeden ve 11 mega şehirden gelen resmi adaylıklar ile yakın zamanda bir çalışma grubu faaliyete geçirdi. Bu şehirler şu şekildedir: Bangkok, Bogota, Ho Chi Minh Kenti, İstanbul, Jakarta, Karaşi, Lagos, Lahor, Lima, Meksika Şehri ve Paris.
Mevcut ilerleme ve sonraki adımlar
MAWAC’ın yaklaşımı ve dönüm noktaları ile birlikte MAWAC’ın Stratejik Küresel Çerçevesi’nin İlk Taslağı doğrultusunda önerilmiş olan bir iş planı da başlangıçta, 16 – 24 Nisan 2020 tarihlerindeki Bilgilendirme Webinarlarında tartışıldı. Çalışma Grubu üyeleri şehirlerindeki su yönetimi üzerine en güncel bilgileri paylaştılar.
MAWAC iş birliği platformu iklim çözümleri için kolektif bilgiyi ve yaratıcılığı toplamaya ve paylaşmaya olanak sağlar. Hükûmetler arası çalışma sürecinin ana yürütücüleri olan Çalışma Gurubu üyeleri, şimdi, MAWAC için Stratejik Küresel Çerçeve'nin ilk teklifini geliştirmek üzere UNESCO ile birlikte çalışmaktadır. Böylece, uzmanlıkları, pratik deneyimleri ve şehirlere bakış açıları UNESCO’nun araçlar paketine entegre edilmektedir. Girdileri, Haziran ayında sanal bir toplantıda (ilk taslak toplantısı) bir araya getirilip tartışılmıştır. Stratejik Küresel Çerçevenin ilk taslağını Eylül 2020'ye kadar tamamlamak için önümüzdeki iki ay boyunca iki kez daha danışma, bilgi toplama ve sentezleme toplantıları tertip edilecektir.
Nihai taslağın görüşülmesi ve gözden geçirilmesi 2020’nini Ekim ve Kasım ayları arasında yapılacaktır. Bu süreç, çeşitli mega şehirlerin tasdikini içermeyi de hedeflemektedir. İttifak'ın Stratejik Küresel Çerçevesinin son hali, 1 - 4 Aralık 2020 tarihleri arasında Paris'teki UNESCO Genel Merkezi'nde gerçekleştirilecek olan İkinci Uluslararası “Su, Mega Şehirler ve Küresel Değişim” Konferansı'nda (EauMega 2020) faaliyete geçirilecektir.
Arka plan
MAWAC kurma fikri 2015 yılında, COP 21 [2] iklim konferansı sırasında, UNESCO'da düzenlenen 1. Uluslararası Su, Mega Şehirler ve Küresel Değişim Konferansı'nda ortaya çıkan bir Bildiri ile ortaya konmuştur (EauMega 2015). Bu Deklarasyon UNESCO’dan MAWAC için platform oluşturmasını talep etmiştir. Bu görevi tamamlamak için UNESCO, mega şehirlerin iş birliği ve aktif katılımı ve Stratejik Küresel Çerçevenin taslak oluşturma sürecine dahil edilmesi ile ittifakın gelecekteki platformunu oluşturmayı hedeflemektedir.
İletişim:
Alexandros Makarigakis: a.makarigakis@unesco.org(link sends e-mail)
Kaixin Lin: k.lin@unesco.org(link sends e-mail)
[1] Kaynak: 2018 Revision of World Urbanization Prospects
[2] 21st Conference of the Parties of the United Nations Framework Convention on Climate Change
Bu metin https://en.unesco.org/news/water-and-climate-change-towards-strategic-framework-megacities adresindeki metinden faydalanılarak Türkçeleştirilmiştir.