Uluslararası Demokrasi Günü'nde, basit bir siyasi örgütlenme fikrini kutlamanın yanı sıra insanlığın özel bir görüşünü kutlamaktayız. Demokrasi, toplumda “saygınlığı, eşitliği ve karşılıklı saygıyı” özüne koyan - UNESCO Anayasası'nın temellerini oluşturan ideal bir düşüncedir.
Demokrasinin insanlığa vadedilmiş olması sebebiyle, demokrasinin hümanist değerleri aynı zamanda evrensel değerlerdir. Her ne kadar demokratik yönetim örnekleri kendilerini bölgesel sınırlarla sınırlandırabilse de, özgürlük ve eşitlik sözleri sınır tanımamakta ve tüm insanların kalbinde bir kıvılcım olarak olarak ortaya çıkmaktadır.
Demokrasi bu nedenle izole edilmiş bir durum değil, siyasal toplulukta bulunan bütün üyelerin günlük katılımını gerektiren devam eden bir süreçtir.
Bu yıl Uluslararası Demokrasi Günü teması ‘katılım’ olarak belirlenmiştir. Demokrasiye katılım, seçim günü seçmen olarak katılımdan daha fazlasını bize hatırlatan bir temadır. Devlet, sivil toplum, birey: herkes demokrasinin çalışması için günlük olarak katılım sağlamalıdır. Demokrasi, uzlaşma ve işbirliği ruhunu gerektirmektedir, yalnızca diyalog ve açık fikirlilik yoluyla gelişim gösterebilir.
Bu nedenle, sağlamlığı ve istikrarı iki temel koşula bağlı olan demokratik bir ahlak söz konusudur.
İlk temel koşul eğitimdir, çünkü Tocqueville’in de dediği gibi “demokratik uluslar arasında her nesil aslında yeni bir insandır”. Demokratik ahlak öğrenilebilir. Bu bağlamda, UNESCO, küresel vatandaşlık eğitimi programı aracılığıyla, her yaştan öğrencinin demokratik değerler, insan hakları ve ifade özgürlüğü destekleyicileri ve geliştiricileri olmaları adına önemli bir rol oynamaktadır. İfade özgürlüğü, fikirleri müzakere etme gücünü sağlayan okuryazarlıkla ayrılmaz bir şekilde bağlantılıdır. UNESCO'nun okuryazarlık programları, Kurumun demokratik kültürü teşvik etmesinin bir başka yoludur.
İkinci temel koşul ise, demokrasinin toplumsal boyutunun güçlü bir şekilde kabül edilmesidir. Süregelen demokrasi el ele ilerleyerek gelişim gösteriyor, çünkü Tzvetan Todorov'un da belirttiği gibi, “herhangi bir demokrasi, toplumsal düzende olası bir gelişme fikrini ima etmektedir”. Bu sosyal zorunluluk, UNESCO'nun kilit rol oynadığı 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerinin'nin merkezinde yer almaktadır.
Bu 2019 Uluslararası Demokrasi Günü, dünya çapında demokratik ideallerin ve temel özgürlüklerin elde edilmesinde atılan adımların durumunu değerlendirmek için bir fırsattır. Elde edilen değerlendirmeler, küresel topluluğun demokratik değerlere olan bağlılığının yeniden tastik edilmesine ilham verebilir.
Demokrasi herkese aittir. Gelişmesini ve ilerlemesini sağlayabilmek adına, herkesin katılımını sağlamamız gerekmektedir.
*Bu metin https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000370524_eng/PDF/370524eng.pdf.multi adresinden alınarak Türkçeleştirilmiştir.