"UNESCO'yu, tüm iç politika ve uygulamalarımızın, tesislerimizin ve operasyonlarımızın merkezinde çevresel sürdürülebilirlik konularının yer aldığı bir yer haline getiriyoruz.”
Nicholas Jeffreys, UNESCO İdare ve Yönetimden Sorumlu Genel Direktör Yardımcısı
Üç yıllık Stratejik Dönüşüm sırasında birçok ilerleme kaydedilmiştir. Bu, UNESCO'nun karbon emisyonlarını, atık üretimini ve su kullanımını gözlemlemek ve azaltmak için bir Çevre Yönetim Sistemi (ÇYS – ing. EMS, Environmental Management System) kurması ve uygulaması sürecinde yeni bir dönüm noktası teşkil etmektedir. UNESCO'nun "Çevresel Sürdürülebilirlik ve Yönetim Politikası" Haziran 2021'de yayınlanmıştır. Sürdürülebilirlik uygulamalarını UNESCO'nun faaliyetlerine entegre etmek için somut ve pratik bir çerçeve sağlayan bu politika, kuruluş açısından önemli bir gelişmedir; kuruluşun karbon ayak izini azaltmayı amaçlayan, kesişen nitelikte politikalar sağlamaktadır. Genel olarak amaçlanan, UNESCO'nun dünya çapındaki operasyonlarının çevre üzerindeki olumsuz etkilerini en aza indirmek ve faaliyet gösterdiği çevrenin ve toplulukların korunmasına olumlu katkıda bulunmaktır.
İngilizce veya Fransızca politika metnine erişmek için tıklayınız.
UNESCO’nun Stratejik Dönüşümü Güçlü Çevresel Taahhütleri Savunmaktadır
Stratejik Dönüşüm Destek Birimi tarafından yürütülen "2030'da Dünya" başlıklı küresel araştırma, iklim değişikliğinin en büyük küresel zorluklardan biri olduğunu ortaya koymuştur. UNESCO'nun sürdürülebilirliğini iyileştirmek amacıyla kuruluş, daha yeşil bir UNESCO’yu amaçlayan ve uzun vadeli bir çerçeve olan Çevre Yönetim Sistemini (ÇYS) kurmuştur. ÇYS, ISO14001 standartlarına uygundur ve 2021'in sonuna kadar Genel Merkez ile tamamen uyumlu hale gelmesi hedeflenmektedir.
Son zamanlarda, ÇYS’nin ortaya koyduğu uzun vadeli hedeflere ek olarak, çevre yönetimine ilişkin UNESCO'da elde edilen somut başarılardan bazıları şu şekildedir:
İklim Nötrlüğün Sağlanması
2020'de BM Maviyi Yeşillendirme raporu (UN Greening the Blue report), UNESCO’yu, 2019’da UNESCO'nun tesislerinden ve resmi seyahatlerinden kaynaklanan karbon emisyonlarının tamamını BM Sertifikalı Emisyon Azaltma (CER) kredileri (UN Certification of Emission Reductions) satın alarak ölçtüğü ve dengelediği için “iklim nötr” olarak değerlendirmiştir. Daha yeşil uygulamalara olan bağlılığını pekiştiren UNESCO, Paris Anlaşması'nın hedefleri doğrultusunda karbon ayak izini daha fazla azaltmak için 2030 yılına kadar karbon emisyonlarını (2010'a kıyasla) % 45 oranında azaltma sözü vermiştir.
UNESCO, 2020'den bu yana, Genel Merkez'in yayınlarından ve baskı hizmetinden kaynaklanan tüm emisyonları, UNESCO Dünya Mirası listesinde bulunan Demokratik Kongo Cumhuriyeti Virunga Ulusal Parkı yakınlarındaki bir hidroelektrik projesi aracılığıyla dengelemektedir.
Genel Merkez ve Bölgesel Ofislerde Gerçekleştirilenler
Ocak 2021'den bu yana, UNESCO Genel Merkezi, sağlayıcı Planète OUI aracılığıyla %100 yenilenebilir enerji ile çalışmaktadır. Genç UNESCO, Genel Merkez ve Bölgesel Ofisler ile birlikte çalışan UNESCO, iş yerinde çevre bilinci ve bilinçli uygulamalar konusunda bir rehber yayınlamıştır. “Yeşil UNESCO için Personel Rehberi”ne hem İngilizce hem de Fransızca olarak erişilebilir.
Kaynak kullanımını aktif olarak azaltmak ve personelin sürdürülebilir davranışlar konusunda farkındalığını artırmak için altı eylem alanına (Liderlik, Hizmet Sağlayıcılar, Ulaşım, Kaynaklar, Atık ve Farkındalık) odaklanan ilk Çevresel Yönetim Eylem Planını geliştiren UNESCO Bangkok'un çabaları sahadaki iyi uygulamalara örnek olarak örnek gösterilebilir.
2019'da UNESCO Bangkok, atıkları azaltmak ve plastiği uygun şekilde geri dönüştürmek için The Plastic Initiative'i başlatmıştır. Girişim, fen eğitimi ile farkındalık ve çevre sorumluluğu arasındaki bağlantının vurgulanması amacıyla UN-Habitat, UN ESCAP, IUCN, SEAMEO, Asya Teknoloji Enstitüsü ve Tayland'daki Ulusal Bilim Müzesi'nden destek görmüştür.
UNESCO'nun Harare'deki Güney Afrika bölgesel ofisi, Zimbabwe'de, geliştirme ve tasarım süreçlerine personeli de dâhil etmek suretiyle çevresel sürdürülebilirlik konusunda büyük adımlar atmıştır. 2018'den beri Ofis, tek kullanımlık plastik atıkları ortadan kaldırmış ve mümkün olduğunca kâğıt kullanmayan bir yapıya bürünmüştür. Ayrıca aydınlatma sistemlerini daha yeşil bir LED sistemiyle değiştirmiştir ve personeli elektrik kullanımı konusunda daha dikkatli olmaya ve bir odadan çıkarken ışıkları kapatmaya teşvik etmek için bir etiket (sticker) sistemi kullanmaktadır.
2019 yılında söz konusu ofis, bölgesel ofislerde sürdürülebilirliği iyileştirmenin yollarını tartışmak için “Yeşil Plan Komitesi”ni kurmuştur.
Ofis, Güney Afrika'daki UNESCO ofisleri için on adımlık bir plan yayınlamış, ayrıca, çevresel ayak izlerini önemli ölçüde azaltmak için bir karbon dengeleme stratejisi oluşturmuştur.
UNESCO Harare idari ofisinden Ya Su, ofisin tamamen güneş enerjili ofis enerji sistemleri uyguladığını belirtmektedir.
“Otopark üzerine kurulmakta olan bu sistem 50.4000 kWp nominal PV gücüne ve 27.65 kWh nominal pil kapasitesine sahip olup yılda yaklaşık 90 MWh enerji üretecektir. Üretilen fazla enerjiyle şebekeyi geri beslemek için de çaba gösterilmektedir.”
Ya Su, UNESCO Harare İdari Ofisi
Almanya'nın Hamburg kentindeki UNESCO Yaşam Boyu Öğrenme Enstitüsü (UIL, UNESCO Institute for Lifelong Learning), çevresel uygulamalar ve iyileştirme alanlarının iç denetiminin ardından, sürdürülebilir uygulamaları geliştirmek amacıyla seyahat, etkinlikler, tesis yönetimi ve yayınlar genelinde ölçülebilir hedefler ve göstergeler içeren bir “Yeşillendirme Eylem Planı” oluşturmuştur. UNESCO Bangkok, Harare ve UIL, saha genelinde iç değişimin sağlanabilmesi için personelin inisiyatifinin ve gücünün yönlendiriciliğine örnek teşkil etmektedir.
UNESCO genelindeki eylemler gözden kaçmamıştır. Ortak Denetim Birimi (Joint Inspection Unit), en son “Çevresel Sürdürülebilirliği Birleşmiş Milletler Sistemindeki Kuruluşlar Arasında Yaygınlaştırmaya Yönelik İncelemeler”inde, UNESCO'nun Stratejik Dönüşüm ve somut işyeri programlarının, organizasyonu daha sürdürülebilir hale getirmeye nasıl yardımcı olduğunu vurgulamıştır.
Bu metin https://en.unesco.org/news/unesco-has-taken-major-steps-its-environmental-management adresindeki metinden yararlanılarak Türkçeleştirilmiştir.