UNESCO, Covid-19 Küresel Salgın Döneminde Okuryazarlığı Artıran Yenilikçi Projelere, Uluslararası Okuryazarlık Ödülleri vermektedir.

8.9.2021

UNESCO, Uluslararası Okuryazarlık Günü (8 Eylül) kapsamında, Uluslararası Okuryazarlık Ödüllerinin kazananları olarak; Fildişi Sahili, Mısır, Guatemala, Hindistan, Meksika ve Güney Afrika'dan göze çarpan altı adet okuryazarlık programını seçmiştir.

“Bu programlar; binlerce çocuğun, gencin, kadının ve ötekileştirilmiş yetişkinlerin hayatlarını, kelimenin tam anlamıyla değiştirmiştir. Okuryazarlık bireyleri güçlendirerek, onların yeteneklerini ve seçim özgürlüklerini genişletir.”

~ UNESCO Genel Direktörü Audrey Azoulay

Dünya çapında en az 773 milyon genç ve yetişkin hala okuyamıyor ve yazamıyor olup, 250 milyon çocuk da temel okuryazarlık becerilerini kazanamamıştır. Okuma yazma bilmeyen kadınların oranı erkeklerden daha fazladır ve aynı zamanda kadınlar dijital ortamda giderek geride kalmaktadır. Covid-19 küresel salgınında öğretimin kesintiye uğraması sebebiyle oluşan öğrenme kayıplarından dolayı bu durumun daha da kötüye gitmesi beklenmektedir. Dünya çapında ekstradan 23.8 milyon çocuk ve genç, sadece küresel salgının ekonomik etkisinden dolayı 2021'de okula devam etmeyebilir veya erişim sağlayamayabilir.

Ödüller, UNESCO'nun 8 ve 9 Eylül'de ev sahipliği yapacağı "İnsan Merkezli Bir Gelişme İçin Okuryazarlık: Dijital Uçurumu Daraltmak"  başlıklı sanal bir Uluslararası Konferans sırasında sunulacaktır. İnternet üzerinden konferans kaydı için https://unesco-org.zoom.us/webinar/register/WN_n4eXM4VjR8it4WzFHEJWhw

Çevrimiçi etkinlik, okuryazarlığın insan merkezli bir gelişimi için sağlam bir temel oluşturmaya nasıl katkıda bulunabileceğini keşfetmek amacıyla hükümetlerin temsilcilerini, kalkınma ortaklarını, uzmanları ve eğitimcileri bir araya getirerek, okuryazarlık ile dünya nüfusunun halen yarısının eksik kaldığı dijital beceriler arasındaki karşılıklı ilişkiye özel olarak odaklanacaktır.

Ödül kazananlarla birlikte; 9 Eylül'de (13:30 – 14:45 Orta Avrupa Saati) kapsayıcı, uzaktan ve dijital öğrenmeye odaklanan özel bir oturum düzenlenecektir.

Kore Cumhuriyeti Hükümeti tarafından desteklenen, anadilinde okuryazarlık eğitimi ve öğretiminin geliştirilmesi ile kullanımına katkıda bulunulması ve özel önem verilmesini sağlayan UNESCO Kral Sejong Okuryazarlık Ödülü şu üçüne verilecektir:

• ‘İki Dilli Hikaye Yayıncılığı: Guatemala kırsalında etkileşimli okuryazarlık programlamasının teşvik edilmesi’ Limitless Horizons Ixil (LHI), Guatemala. LHI, 2004 yılından bu yana Guatemala, Chajul'da cinsiyet eşitsizliklerini ele almak ve eğitimin çıktılarını iyileştirmek için çalışan bir sivil toplum kuruluşudur. Programın amacı, COVID-19 küresel salgını nedeniyle okulu bırakma riski altında olan Maya Ixil gençleri için uzaktan eğitim yoluyla okuryazarlığı teşvik etmektir. Organizasyon, Maya Ixil çocukları ve gençleri için kapsayıcı dijital okuryazarlık programları sağlayan eğitim yayınları geliştirmektedir. Program, radyo ve televizyon gibi erişilebilir teknolojileri kullanmakla birlikte bir topluluk kütüphanesinde kitap ödünç vermek ve akademik destek sağlamak gibi olanaklar da sunmaktadır.
• ‘Özellikle Hint İşaret Dili tabanlı içeriğe odaklanarak, teknoloji destekli kapsayıcı öğrenme materyali aracılığıyla engelli kişilerin eğitimine olanak sağlamak’ National Institute of Open Schooling (NIOS), Hindistan. NIOS, Hindistan Eğitim Bakanlığı'na bağlı özerk bir kuruluştur ve herkese açık, uzaktan eğitim yoluyla kaliteli bir eğitim hizmeti sunmaktadır. Milyonlarca öğrencinin eklenerek arttığı kümülatif kayıt sistemi ile dünyanın en büyük açık eğitim - öğretim programlarından biridir. 1989 yılında kuruluşundan bu yana program, engellilerin ve diğer azınlık gruplarının eğitim ihtiyaçlarına odaklanmıştır. Öğrencilere, çalışmak istedikleri konuları seçme esnekliği veren kapsayıcı bir ortam sunmaktadır. Bu nedenle öğrenciler sadece akademik becerilerini geliştirmekle kalmaz, aynı zamanda değişen uzunluktaki kurslar yoluyla da mesleki beceriler edinebilmektedirler. NIOS, engelli kişilere yardımcı olmak için dijital araçları ve yerel dilleri kullanmakta ve öğrencilere Hint İşaret Dili tabanlı içerikleri de sağlamaktadır.
• ‘Güney Afrika'nın yerli dillerinde çocuk edebiyatını teşvik etmek için dijital teknolojileri kullanmak’ Puku Children's Literature Foundation, Güney Afrika. Puku, başta ekonomik açıdan en geri kalmış bölgelerde yaşayanlar olmak üzere tüm çocukların Güney Afrika dillerindeki kitaplara erişimine yardımcı olmak için okuma ve kitap gelişimini teşvik etmek amacıyla 2009 yılında kurulmuş olan bir sivil toplum kuruluşudur. Program, yerli dil topluluklarında hikaye anlatıcıları, yazarlar, öğretmenler, kütüphaneciler, dil çalışanları, kültürel ve edebi aktivistler ve akademisyenler yetiştirmek ve çocuklara öğretmelerini sağlamak için atölye çalışmaları ve sosyal medya faaliyetleri yürütmektedir. COVID-19 küresel salgını sırasında Puku, Güney Afrika'nın tüm yerli dillerinde kitap kataloglarının üretimini teşvik etmek amacıyla radyo ve sosyal medya aracılığıyla, dil toplulukları arasında yerli dillerdeki ilk web semineri serisini düzenlemiştir.

UNESCO Kral Sejong ödülünün üç sahibinden her birine; bir madalya, diploma ve nakit 20.000 ABD Doları verilecektir.

UNESCO Konfüçyüs Okuryazarlık Ödülü'nün, Çin Halk Cumhuriyeti Hükümeti tarafından destek sağlanan ve kırsal alanlardaki yetişkinler ile okul dışındaki gençleri desteklemek amacıyla teknolojik ortamlardan yararlanan, işlevsel okuryazarlığa katkıda bulunan çalışmalar için verilen üç ödülü:

• 'İnşa Etme ve Büyüme' Construyendo y Creciendo, Meksika. 2006 yılında kurulan kar amacı gütmeyen kuruluş; okuryazarlık becerisi düşük veya hiç olmayan kişilere özellikle de inşaat işçileri ve onların topluluklarına olmak üzere; resmi olarak tanınan, kaliteli ve kapsamlı bir eğitim almaları için ikinci bir şans sağlamaktadır. Kuruluşun misyonu; işlevsel okuryazarlık dahil olmak üzere, okuryazarlığı teşvik etmek ve yetişkin eğitimini desteklemektir. 'İnşa Etme ve Büyüme' programı; dijital ve kapsayıcı okuryazarlık eğitimi sağlamaya odaklanarak, şantiyelerde mobil ve uzaktan sınıflarda öğrenme ortamını öğrencilere sunmaktadır. Program, eğitim yoluyla akademik ve kişisel gelişimin yanı sıra eğitimin önündeki ekonomik, sosyal ve psikolojik engellerin üstesinden gelerek, önemli dijital beceriler sağlamaktadır.

• Ain-Shams Üniversitesi'nin Mısır'daki kırsal alanlar için çevrimiçi okuryazarlık dersleri düzenleme deneyimi, Mısır. Mısır'daki en eski üçüncü üniversite olan Ain-Shams Üniversitesi 1950 yılında kurulmuştur. Üniversitenin Toplum Hizmeti ve Çevre Geliştirme Departmanı; fakir, ötekileştirilmiş, yoksul köy ve yerleşim yerleri için toplum geliştirme hizmetleri üzerinde çalışmaktadır. Proje, Mısır'ın kırsal bölgelerindeki öğrencileri güçlendirmek amacıyla okuryazarlık eğitiminde dijital teknolojiyi kullanmakta ve Ulusal Okuryazarlık Projesi'ne katılmaktadır. Üniversite öğrencilerini okuryazarlık öğretmeni olarak projeye katılmaya özendirmek amacıyla eğitici, ekonomik ve sosyal hizmetler ile teşvik ederek onlara eğitim programları sunmaktadır. COVID-19 küresel salgın krizi boyunca; basılı materyaller, televizyon, cep telefonu mesajları ve YouTube gibi çevrimiçi platformların kullanımı yoluyla üniversitenin okuryazarlık programlarında teknoloji ve uzaktan öğrenmeye ilgi artmıştır.
• ‘Abidjan'daki satıcılar için işlevsel okuryazarlık ICT’ Bilgi ve İletişim Teknolojilerini Kullanan Okuryazarlık Öğretmenleri Derneği’ (GA-TIC), Fildişi Sahili. 2017 yılında kurulan sivil toplum kuruluşu, Fildişi Sahili'ndeki kadın satıcılar için dijital teknoloji aracılığıyla işlevsel okuryazarlık kapasitesi geliştirme konusunda uzmanlaşmıştır. Programın amacı, %95'i kadın olan faydalanıcıları güçlendirmek ve gelir getirici faaliyetlerini daha iyi yönetebilmeleri için onların okuma, yazma ve aritmetik becerilerini geliştirmelerine yardımcı olmaktır. Hibrit öğrenme yöntemi ile öğrenme, içerik ve zamanlama açısından bireysel ihtiyaçlara göre uyarlanmıştır.

UNESCO Konfüçyüs Okuryazarlık Ödülü’nün üç sahibinden her birine; bir madalya, diploma ve nakit 30.000 ABD Doları verilecektir.

Bu yazı https://en.unesco.org/news/unesco-awards-international-literacy-prizes-innovative-projects-boosting-literacy-covid-times adresinde yer alan metinden faydalanılarak Türkçeleştirilmiştir.