Dünya Felsefe Günü’nde UNESCO bizleri insan düşüncesinin çeşitliliğini kutlamaya ve dünyaya felsefi bir bakış atmaya davet ediyor.
Felsefe sadece dünyanın dört bir yanından gelen geleneklerden beslenen bin yıllık bir bilim değildir; aynı zamanda dünyayı sadece şu anki şekliyle değil, olabileceği ya da olması gerektiği şekilleriyle de sorgulamaya ve tasavvur etmeye yarayan, yaşayan bir egzersizdir.
Daha iyi bir dünya inşa etmek ve barış idealine doğru ilerlemek için felsefi bir yaklaşım benimsememiz gerektiğini, yani dünyamızın kusurlarını, krizlerin yarattığı karmaşanın da ötesinde sorgulamamız gerektiğini biliyoruz.
Bu nedenle, UNESCO’nun yıllar önce İnsan Genomu ve İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’nde ve daha yakın zamanda, 193 Üye Ülke tarafından son Genel Konferansta kabul edilen Yapay Zekâ Etiğine İlişkin Tavsiye Kararı’nda yaptığı gibi, insanlığa rehberlik etmesi gereken etik ilkeleri tanımlamak söz konusu olduğunda felsefe esastır.
İklim değişikliğinin aciliyeti ve biyoçeşitliliğin çöküşüyle karşı karşıya kalan canlılarla ilişkimizi sürdürülebilir bir şekilde yeniden inşa etmek istiyorsak felsefenin yeri - gerek geçen ay vefat eden ve bize insanların ve gezegenin birbirlerine ne kadar da bağımlı olduğunu hatırlatan Bruno Latour’un, gerekse bizleri insanların temel güvenlik açığı üzerinde düşünmeye çağıran Achille Mbembe’nin yerleri kadar - doldurulamaz.
Günümüz zorluklarının büyüklüğü göz önüne alındığında, bu yılki Dünya Felsefe Günü teması doğrultusunda “geleceğin insanı” üzerine kafa yormak için yeniden değerlendirmemiz gereken şey esasında insanlık anlayışımızdır.
Bu değerlendirme açık olmalıdır: Öncelikle, bu Uluslararası Yerli Dilleri On Yılı’nda, yerli felsefelerinin dünyaya bakışımızı ve yaşama şeklimizi nasıl değiştirebileceğini takdir ederek herkese açık olmalıdır.
Ayrıca, dünyayı tüm karmaşıklığıyla kavramak ve düşünceyi eyleme dönüştürebilmek için her tür bilgiye, özellikle de beşerî bilimlerin diğer dallarına açık olmalıdır.
Ve son olarak toplumlarımıza açık olmalıdır zira felsefe bilimi dünyadan izole değildir; fildişi kulelerindeki bilginlerin tek ayrıcalığı da değildir. Ortak dünyamızı baştan tasarlamak için herkesin en küçük yaştan itibaren felsefe araçlarına sahip olması gerekir. Dünya Felsefe Gününün amacı da budur.
Bugün, UNESCO tüm toplumlarımızı bir anlığına geri çekilip insanlığın geleceği hakkında ortaklaşa düşünmeye ve daha iyi bir dünya tasarlamaya çağırıyor.
Bu metin https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000383675_eng?posInSet=4&queryId=N-ec6dc6e4-e285-4609-8ef7-bd8e8cf0637d bağlantısındaki metinden faydalanılarak Türkçeleştirilmiştir.