14 Ocak Dünya Mantık Günü’nde yirminci yüzyılın iki seçkin mantıkçısını saygıyla anıyoruz.
14 Ocak 1901’de doğan Polonyalı mantıkçı Alfred Tarski ve 14 Ocak 1978’de ölen Amerikalı - Avusturyalı mantıkçı eksiklik teoremi üzerine çalışan Kurt Gödel bu disipline damgasını vurmuştur.
Mantık tarihi, tarihsel figürler ve disiplinin ötesinde, insanlık tarihi ile iç içedir. Mantık, insanlığın başlangıcından beri dünyayı anlamanın merkezinde yer alan tümevarımı, tümdengelimi, genellemeyi ve soyutlamayı içermektedir.
Özellikle bilimsel yaklaşımlar bu durumu özetlemektedir. Bilim, mantıktan yola çıkarak insanlığın ortak dili olmuş, birbirimizi anlamamızı ve iş birliği yapmamızı sağlamıştır. Bu düşünceyle UNESCO, ışığın incelenmesi için bir parçacık hızlandırıcıya sahip olan Orta Doğu’daki Deneysel Bilim ve Uygulamalar için Uluslararası Senkrotron Işık Merkezi (SESAME) ve parçacık fiziği üzerine en başarılı araştırmanın yapıldığı Avrupa Nükleer Araştırma Örgütü (CERN) gibi araştırma merkezlerinin kurulmasını desteklemiştir.
Mantık, rasyonel düşüncenin temel taşı olmakla birlikte UNESCO tarafından teşvik edilen insan ve sosyal bilimlerin, özellikle de felsefenin merkezinde yer almaktadır. Çünkü mantık eleştirel düşüncemizin temelini oluşturmaktadır.
Dolayısıyla mantık, gerçeği yanlıştan ayırt etmek için bir gösterge görevi görmektedir. Bu nedenle, yeni bilgi alanlarındaki dezenformasyon gibi güncel olan önemli bir başka konuya belirleyici bir yanıt sağlamaktadır.
Böylece UNESCO, medya ve bilgi okuryazarlığı yoluyla eleştirel düşünmeyi güçlendirme taahhüdünde de bulunmuştur. “Eleştirel Düşün, Akıllıca Tıkla!” örneğin, medya ve bilgi okuryazarlığı müfredatı, kurumun taraf devletlerine bu alanda iddialı ve yenilikçi eğitim politikalarının geliştirilmesinde destek sunmaktadır. Dünyanın dört bir yanındaki öğretmenler, medya uzmanları ve gençler söz konusu eğitimden faydalanmaktadır.
Sonuç olarak, Dünya Mantık Günü, her birimiz için bilgi ve etik gelişimine olan bağlılığımızı güçlendirmek ve insan aklına olan güvenimizi yeniden teyit etmek için bir fırsattır.
Bu yazı https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000384181_eng?posInSet=1&queryId=N-ba5d9711-d623-4f98-843c-7f4a40ec7e1e adresinde yer alan metinden faydalanılmış, yazının Türkçe çevirisi yapılmıştır.