Bir dil basit bir iletişim aracından daha fazlasıdır. Dil; bir bilgi ve sembol deposu, dünya hakkında konuşmanın ve dünyayı görmenin bir yolu, ortak bir kimliğin işaretidir.
17 lehçesi ve 30.000 kelimesiyle Romen dili bunların hepsine karşılık gelmektedir. Bu dil, Sanskritçe, Hintçe, Farsça, Ermenice ve Yunancayı da kapsayan iç içe geçmiş unsurları ve çok çeşitli kökleri olan karmaşık bir tarihin paha biçilmez mirasıdır.
Ancak bugün bu zengin ve eşsiz dil tehdit altındadır. Bütün bir halkın kimliği, kültürü ve ilk elden bilgi birikimi de bu nedenle risk altındadır.
Dil hazinesini sahip çıkarak dünyamızın nimetlerini korumak, Birleşmiş Milletler’in Uluslararası Yerli Diller On Yılı’nın ve UNESCO’nun dilsel çeşitliliği desteklemek için yaptığı çalışmaların hedefidir.
Bu özel Dünya Günü, Romen dilinin gelecek nesiller için yaşaması amacıyla korunması ve ön plana çıkarılması konusundaki kararlılığımızı yenilemek için bir fırsattır.
Bu temel çalışma, başta Rumenler olmak üzere çocukların kendi anadillerinde eğitim alabilmelerini sağlamak için okullarda başlamaktadır. Bu, UNESCO’nun uzun süredir devam eden her çocuğun en iyi konuştuğu ve ailesinde konuşulan dilde öğrenebilmesini sağlama taahhüdüne uygun bir gerekliliktir.
Daha genel anlamda, Rumenleri, onların temel haklarını ve sosyal içerilmelerini etkileyen her türlü ayrımcılıkla mücadele etmeye devam etmeliyiz. Her türlü önyargı ve her türlü ayrımcılıkla mücadele etme taahhüdü UNESCO’nun DNA’sının özünü oluşturmaktadır.
Örneğin, Irkçılık ve Ayrımcılığa Karşı Küresel Forum’un üçüncüsü “Zirveye Doğru Yarış: Irksal eşitlik ve adaleti kalkınma gündemlerinin ön sıralarına yerleştirmek” başlığıyla 29 Kasım - 1 Aralık 2023 tarihleri arasında Brezilya’nın São Paulo kentinde gerçekleştirilecektir.
Romen Dili Gününde UNESCO herkesi sadece bir dili değil, aynı zamanda bir kültürü de kutlamaya teşvik etmektedir. Daha geniş bir bağlamda UNESCO, hepimizin sadece ortak insanlığımızı görebilmemiz için değil, aynı zamanda onu daha da geliştirebilmemiz için farklı bakış açılarına ne kadar ihtiyacımız olduğunu vurgulamak istemektedir.
Bu yazı için, https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000387308_eng?posInSet=3&queryId=N-b267f487-34db-414e-8515-88f435739ee9 adresinde yer alan metinden faydalanılmış, yazının Türkçe çevirisi yapılmıştır.