UNESCO olarak her yıl 5 Mayıs'ta Afrika'nın doğal güzelliklerini ve kültürel mirasını onurlandırmak için Afrika Dünya Mirası Günü'nü kutlamaktayız.
Angola'daki eski Kongo Krallığı'nın başkenti Mbanza Kongo'dan Etiyopya'nın Gondar Bölgesi'ndeki Fasil Ghebbi Kalesi’ne kadar Afrika'nın dört bir yanındaki kültürel alanlar, insanlık tarihinin dokusuna işlenmiş canlı iplikler gibi kıtanın çok yönlü tarihine tanıklık etmektedir.
Bu mekânların anlattığı hikâye, Güney Afrika'daki Robben Adası'nda ya da Ruanda Soykırımını Anma Yerlerindeki: Nyamata, Murambi, Gisozi ve Bisesero gibi karanlık sayfalar da içermektedir. Bu acı olayların bir daha tekrarlanmaması için hafızayı korumaya ve gelecek nesillere aktarmaya çalıştığımız yerler buralardır.
Afrika'nın mirası sadece kültürel değil, Zambiya ve Zimbabve'deki Mosi-oa-Tunya, Kongo Demokratik Cumhuriyeti'ndeki Garamba Ulusal Parkı ve Senegal'deki Djoudj Kuş Cenneti Ulusal Parkı gibi Afrika'nın güzel manzaralarına ve biyolojik çeşitliliğine bir bakış sunan çarpıcı alanlarda görülebileceği gibi doğaldır da.
Afrika'daki bu yerler evrensel bir öneme sahiptir ve tüm insanlık için vazgeçilmezdir. Bu nedenle UNESCO her gün ilgili ülkelerle birlikte çalışarak bu alanların daha iyi korunmasını sağlarken, Yerli halklar da dâhil olmak üzere yerel toplulukların haklarını da korumaktadır. Bu, tüm dünya miras alanlarının yönetimi için temel bir ilkedir.
Ayrıca, Dünya Mirası Listesinin dünyanın zenginliğini ve çeşitliliğini gerçekten temsil etmesini sağlamak için UNESCO, kıtadaki kayıtlı alanların sayısını artırmak için Afrikalı Üye Devletlerine de yardımcı olmaktadır.
Yapılması gereken çok şey var- ancak yakın zamanda altı yeni alanın 2023 Dünya Mirası Listesi'ne kaydedilmesinden ve Afrika bölgesindeki sayının 100'ün üzerine çıkmasından son derece gurur duymaktayız. UNESCO'nun Küresel Önceliği Afrika ve Afrika Birliği'nin Gündem 2063 vizyonu doğrultusunda, önümüzdeki aylarda, Afrika ülkelerinin özellikle Dünya Mirası Listesinde hiç yeri olmayan 11 ülke başta olmak üzere olası dosyaları için adaylık belgelerini geliştirmeleri amacıyla çabalarımızı sürdüreceğiz.
Bu amaçla, daha fazla Afrikalı miras uzmanını eğitmekte ve Afrika mirasının korunması, yönetimi ve tanıtımını geliştirmek için Afrika genelinde miras eğitim merkezlerinin kurulmasını teşvik etmekteyiz.
UNESCO ayrıca, Uganda'daki Kasubi'de bulunan Buganda Krallarının Mezarlarındaki 13 yıllık kolektif çabaların ardından Tehlike Altındaki Dünya Mirası Listesinden çıkarılmasıyla örneklenen hassas alanların korunmasını da desteklemektedir. Bu örnek bir ilham kaynağıdır ve 2029 yılına kadar şu anda Tehlike Listesinde bulunan Afrika alanlarının yarısını listeden çıkarma hedefimiz doğrultusunda memnuniyet verici bir ilerlemedir.
UNESCO bugün ve her gün, Afrika mirasının her türünü koruyarak ve teşvik ederek Afrika Birliği'nin Gündem 2063 vizyonu çerçevesinde ilan edilen "Afrika Kültürel Rönesansı’na" katkıda bulunmaya kararlıdır. Birlikte, Afrika'nın olağanüstü mirasının hepimize ilham vermeye, zenginleştirmeye ve birleştirmeye devam etmesini sağlayabiliriz.
Bu yazı için https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000389631?posInSet=21&queryId=N-25509081-4246-45ff-b9bf-62bcc68a3fb0 adresinde yer alan metinden faydalanılmış, yazının Türkçe çevirisi yapılmıştır.