Çocuklar okuma ve yazmayı en iyi anadillerinde öğrenirler. Ancak insanların yüzde 40'ı konuştukları ya da anladıkları bir dilde eğitime erişimden yoksundur. Afrika'da her 10 çocuktan 8'i okula evde konuştuklarından farklı bir dilde başlamaktadır.
Gelişmekte olan ülkelerde her 4 çocuktan 3'ü 10 yaşına kadar basit bir metni okuyup anlayamazken ve dünya genelinde halen 754 milyon okuma yazma bilmeyen yetişkin varken (bunların üçte ikisi kadındır) bu durum okuryazarlığın önünde kabul edemeyeceğimiz büyük bir engeldir.
Bilmedikleri bir dilde öğrenmeye çalışanlar yanlış bir mesaj almaktadır; eğitim sisteminin kendi dillerini ya da kültürlerini tanımadığı, eğitimin sağladığı fırsatların kendilerine göre olmadığı mesajı.
Bu durumu ele almak üzere, bu yılki Uluslararası Okuryazarlık Günü “Çok dilli eğitimin teşvik edilmesi”: Karşılıklı anlayış ve barış için okuryazarlık” konusuna odaklanmaktadır. Çok dilli eğitimin faydaları iyi belgelenmiş ve araştırmalarla kanıtlanmıştır. Çocuklara kendi dillerinde eğitim verildiğinde, daha fazla çocuk okula devam etmekte, kırsal kesimdeki kız çocukları daha uzun süre eğitimde kalmakta ve tüm çocuklar daha iyi düşünme becerileri kazanmaktadır.
Çok dilli eğitim aynı zamanda kültürler arası diyaloğu, sosyal uyumu ve barışı da destekler. Çünkü dil, başkalarıyla iletişim kurmanın pasaportudur: bizi kültürler ile bağlar; bize dünyayı algılamanın ve yorumlamanın yeni yollarına açar; toplumlar içinde ve arasında anlayışı güçlendirir.”
Bu; barış, insan hakları ve sürdürülebilir kalkınma için eğitime ilişkin yeni UNESCO Tavsiye Kararında yer alan inançlardan biridir. Kasım 2023'te UNESCO Taraf Devletleri tarafından oybirliğiyle kabul edilen bu metin, sosyal uyum ve karşılıklı anlayış için çok dilliliğin öneminin ve bunları kazandırmada eğitimin gücünün altını çizmektedir.
UNESCO, okuryazarlığı yaymada ve çok dilli eğitimi güçlendirme çabalarını uzun süredir desteklemektedir. Örneğin, kısa bir süre önce Orta Afrika ülkelerinde dilsel çeşitliliği teşvik etmek ve korumak için çalıştaylar ve kapasite geliştirme faaliyetleri yürütmüş, Kamerun'da ulusal dillerin okul müfredatına entegre edilmesini teşvik etmiştir.
Bu yılki Uluslararası Okuryazarlık Günü kutlamaları, dünyanın dil çeşitliliği en yüksek ülkelerinden biri olan Kamerun'da başlarken, barışın temeli olarak dilsel ve kültürel çeşitliliği teşvik etmeye yönelik ortak çabalarımızı sürdürmek için ilham alalım.
Bu metin https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000391157?posInSet=8&queryId=N-e9474b33-1a11-4dd9-9d9a-cb0954186ce1 adresindeki İngilizce metinden faydalanılarak Türkçeleştirilmiştir.