“Barış hakkında konuşmak yeterli değildir. Buna inanmak gerekir. Ve buna inanmak da yeterli değildir. Bunun için çalışmak gerekir.” Amerikalı diplomat ve siyasetçi Eleanor Roosevelt'in bu sözleri bize barışa olan bağlılık eyleme dönüştürülmelidir gerçeğini hatırlatmaktadır.
Bu Uluslararası Barış Gününde UNESCO, eğitim, bilimler, kültür, iletişim ve bilgi yoluyla uluslararasında bir barış kültürü inşa etme taahhüdünü bir kez daha teyit eder.
Küresel Barış Endeksi 2024 korkunç bir gerçeğin altını çizmektedir: dünya barışı 12 yıldır her yıl azalmaktadır. [1] Devam eden çatışmaların sayısı İkinci Dünya Savaşı'nın sonundan[2] bu yana en yüksek seviyededir ve sosyal ağlarda ve yüz yüze- sokakta, okullarda, ibadet yerlerinde- nefret söylemi ve ırkçılığın endişe verici bir şekilde yeniden canlanması barışa ve sosyal uyuma zarar vermektedir.
Bu zorlukların ortasında, barışı desteklemek için daha güçlü bir ortak eylem hayati önem taşımaktadır. Bu iş birliği her şeyden önce eğitime dayanmalıdır- UNESCO'nun kuruluşundan bu yana inancı budur.
Geçtiğimiz Kasım ayında UNESCO'nun 194 Üye Devleti Barış, İnsan Hakları ve Sürdürülebilir Kalkınma için Eğitim konulu UNESCO Tavsiye Kararını oybirliğiyle kabul etmiştir. Bu metin barış, halklar arası anlayış ve küresel vatandaşlık değerlerinin eğitim politikalarının merkezine yerleştirilmesi için net kılavuz ilkeler sunmaktadır. UNESCO Üye Devletleri, başkalarına karşı nefrete yer bırakmayan müfredatların tasarlanması ve gözden geçirilmesi konusunda destekleyerek daha da ileri gitmeye kararlıdır.
Tavsiye Kararı ayrıca, genç nesillere en kötü zulümlere yol açabilecek nefret mekanizmaları hakkında eleştirel bir anlayış kazandırmak için geçmişte yaşanan şiddet olayları hakkında eğitim verilmesinin önemini vurgulamaktadır. İşte bu nedenle, Amerika Birleşik Devletleri Holokost Anma Müzesi ile iş birliği içinde, 2015 yılından bu yana Ruanda'dan Kamboçya'ya ve Kolombiya'ya kadar yirmi dört ülkede geçmişte yaşanan şiddet olaylarının tarihi hakkında bilgi veren Uluslararası Holokost ve Soykırım Eğitimi Programını başlatılmıştır. Bu program önümüzdeki yıldan itibaren on ülkeyi daha kapsayacak şekilde genişletilecektir.
İnsanlık, dezenformasyonla başlayan yeni zorlukların yaşandığı bir çağdan geçmektedir. UNESCO yıllardır bu durumun ifade özgürlüğü, toplumsal cinsiyet eşitliği, gazetecilerin güvenliği ve toplumsal barış için oluşturduğu tehditlere karşı uyarılarda bulunmaktadır. Dahası, yanlış bilgi ve nefret söyleminin yayılması bazen yapay zekâ tarafından güçlendirilmektedir. Buna karşılık olarak, ifade özgürlüğü ve bilgiye erişimin korunmasına yönelik Dijital Platformların Yönetişimine ilişkin Kılavuz İlkeler, kalıcı barışın inşasında önemli bir adım olan güvenilir bir internet için gerekli koşulları garanti altına almak üzere çok paydaşlı bir yaklaşımı savunmaktadır.
Ortak eylemimiz aynı zamanda, toplumlar arasındaki barışı baltalayan iklim değişikliği ve biyolojik çeşitlilik kaybı gibi güncel zorluklarla mücadele etmek için uluslararası iş birliğini güçlendirmeye dayanmaktadır. Son 50 yılda aşırı hava olaylarındaki beş kat artış milyarlarca insanın hayatını riske atmaktadır. [3]Bu felaketler eşitsizlikleri, bölgesel istikrarsızlığı ve zorunlu göçü şiddetlendirmektedir. İşte bu nedenle UNESCO her gün bilim insanları ve çevre gazetecileri gibi çevre için harekete geçmeye kararlı kişilerin çalışmalarını desteklemek için çaba göstermektedir.
Bu Uluslararası Barış Gününde hükümetlere, sivil toplum kuruluşlarına ve tüm vatandaşlara seslenmekteyiz: gelin ortak barış hedefimize ulaşmak için güçlerimizi birleştirelim.
Bu yazı için https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000391394_eng?posInSet=9&queryId=N-d056cd63-08ad-44b7-9583-d543896a8f57 yer alan metinden faydalanılmış, yazının Türkçe çevirisi yapılmıştır.
[1] Global Peace Index 2024, Institute for Economics and Peace
[2] ‘’There are currently 56 active conflicts, the most the since the enf of Second World War’’. Source: Global Peace Index 2024, Institute for Economics and Peace
[3] ‘’Climate and weather-related disasters surge five-fold over 50 years, but early warnings save lives’’ , United Nations, 2021