Bilim, günümüzün küresel sorunlarına pratik ve sürdürülebilir çözümler sunduğu için barışın inşasında kritik bir rol oynar. Bilim, iklim krizlerine, salgın hastalıklara ve kaynak kıtlığına çözümler üreterek birçok çatışmanın temel nedenlerinin hafifletilmesine yardımcı olur.
Bilim, teknik çözümler sunmanın ötesinde, çatışmalar yerine uzlaşmayı teşvik eden ortak bir dil oluşturur. UNESCO himayesinde Orta Doğu'nun dört bir yanından bilim insanlarını bir araya getiren Ürdün'deki Orta Doğu'da Deneysel Bilim ve Uygulamalar için Uluslararası Sinkrotron Işığı Merkezi'nde (SESAME) görüldüğü gibi, uluslararası işbirliği için eşsiz fırsatlar yaratır.
Barış ve Kalkınma için Dünya Bilim Günü, geçen yıl Birleşmiş Milletler tarafından ilan edilen ve UNESCO'nun liderliğinde yürütülen Sürdürülebilir Kalkınma için Uluslararası Bilimler On Yılı (2024-2033) ile pekiştirilen bu teşviki kutlamaktadır. Bu On Yıl, temel, uygulamalı ve beşeri bilimler arasındaki sinerji yaratarak ve bu alanda hükümetler, Birleşmiş Milletler kurumları, özel sektör ve sivil toplum arasındaki işbirliğini güçlendirerek Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine ulaşmak için işbirliğini teşvik etmektedir.
Tüm paydaşlar arasında işbirliği esastır ve bu diyaloğu mümkün olduğunca çok kişi için erişilebilir kılmak açık bilimin temel odak noktalarından biridir. Bu amaç doğrultusunda, Açık Bilim Tavsiye Kararı (2021) bilimsel verilere, fonlara ve ekipmanlara eşit erişimi teşvik etmektedir.
UNESCO, şu anda dünyadaki araştırmacıların yalnızca üçte birini oluşturan kadın bilim insanlarının çalışmalarını da desteklemektedir. UNESCO ve L'Oréal arasındaki ortaklık 25 yıl boyunca 140 ülkede 4.400'den fazla kadın bilim insanının kariyerlerini desteklemiştir. UNESCO ayrıca 2024 yılında, kadınların araştırmaya dâhil edilmesini teşvik etme ihtiyacı konusunda bilim camiasında farkındalık yaratmak için bir eylem çağrısı başlatmıştır.
Değişen dünyada, araştırma fonlarının arttırılması ve herkesin kaliteli bilimsel eğitime erişiminin sağlanması aciliyet arz etmektedir. UNESCO açık, kapsayıcı ve adil bir şekilde desteklenen bilimin kalıcı barışın temel taşı olduğuna dair inancını bir kez daha vurgular.
Bu metin https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000391874_eng?posInSet=3&queryId=N-4e18f797-9eef-4c0c-8a31-041fcef83198 adresinde yer alan metinden faydalanılarak Türkçeleştirilmiştir.
