Şiir, ister düzyazı ister manzum, ister sembolist, ister toplumla iç içe ister nesnel olsun, etrafımızdaki dünyayı farklı algılamamızı sağlama konusunda eşsiz bir eğilime sahiptir.
Bu Dünya Şiir Gününde UNESCO, barışçıl toplumlar inşa etmenin temel dayanakları olan, başkalarına açık olmak ve dünyayı tüm çeşitliliğiyle kucaklamak için kesinlikleri sorgulama gücünü kutlamaktadır.
İşte bu nedenle UNESCO şairlerin, özellikle de genç neslin, bu edebi formdan tam anlamıyla faydalanmalarını sağlamak ve eserlerinin yayınlanmasını desteklemek için yanlarında yer almaktadırÖrneğin, 2024 yılında Jamaika Millî Kütüphanesi tarafından UNESCO Karayipler Ofisi ile iş birliği ile düzenlenen ilk Poetry in Bloom Etkinliğinin bir parçası olarak Jamaikalı şairleri onurlandırdık. Ülkenin Şair Ödüllerini sergileyen bu etkinlik, aynı zamanda eserlerini okuyan şairlerin dijital bir koleksiyonu olan Jamaika Şiir Arşivi'nin lansmanını vurgulamak için bir fırsat oluşturmuştur.
Yaşayan gelenekleri koruma çabalarının bir parçası olarak UNESCO, 2014 yılında Bolivarcı Venezuela Cumhuriyeti'nin Mapoyo sözlü geleneğini, 2015 yılında Uganda'nın Koogere sözlü geleneğini, Küba ve Meksika'nın Bolero'sunu ve 2023 yılında Fas'ın Malhun'unu İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Listesi'ne dâhil etmiştir.
Şiir güçlü bir şekilde yaşayan bir sanattır, ancak aynı zamanda yüzyıllar ve kıtalar boyunca toplumların tarihlerini yazmak, kültürlerinin hafızasını korumak ve atalarının bilgilerini kaydetmek için kullandıkları temel araç olmuştur. Fildişili şair Bernard Binlin Dadié'nin Hommes de tous les continents (Tüm Kıtaların İnsanları) adlı derlemesinde yer alan "Tu dors" ("Uyuyorsun") adlı şiirinde çok yerinde söylediği gibi, şair "surların üzerinde nöbet tutan yaşlı bekçidir" ve "gözlerinde eski zamanların şafağı/Aklında gelecek zamanların şarkısı" vardır. Şair, geçmişin ve henüz inşa edilmemiş bir geleceğin kavşağında duran o arada kalmış figürdür.
İşte bu nedenle UNESCO, dönemlerinin en sembolik şiirsel metinlerinden bazılarının korunmasına yardımcı oluyor. 2023 yılında, Ortaçağ Alman lirik şiirlerinden oluşan Codex Manesse, Magtymguly Fragi'nin Türkmen el yazmaları koleksiyonu ve Khalkha Prensi Tsogtu Khung-Taiji'nin Moğol şiirinin en güzel örneklerinden olan taş yazıtları, belgesel mirası korumayı ve halk için daha erişilebilir hale getirmeyi amaçlayan Dünya Belleği Listesine katılmıştır.
Dünya Şiir Günü, Martinikli büyük şair ve siyasetçi Aimé Césaire'in ifadesiyle, evrensel olduğu kadar içsel bir barış jestiyle, her birimizin kendimizin ve dünyanın yaşayan kalbine doğru hareket etmesi için bir fırsattır.
Bu yazı için https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000393195?posInSet=6&queryId=N-bd8d2811-d05d-45d2-95d3-ee7c2cbf2737 adresinde yer alan metinden faydalanılmış, yazının Türkçe çevirisi yapılmıştır.