Günümüzde radyo, televizyon ya da gazetelerde sözgelimi “UNESCO koruması altındaki Prag Tarihi Kent Merkezi” betimlemesi ile karşı karşıya geldiğimizde hayret ve takdir ile UNESCO’yu hatırlar ve böylesi bir yeteneğe sahip uluslararası entelektüel bu örgütün şemsiyesi altındaki Dünya Miras Listesinde 9 kültür varlığımızın bulunmasından gurur duyarız. Hatta bu sayının çok daha yüksek olmasını isteriz. Sokaktaki insan, böyle bir koruma altında oluşun çoğu kez görmediği, bilmediği o güzelim yerlerin güvende olduğu anlamına geldiğini düşünür. Artık diğer güzelliklerimizin, sözgelimi “bizim oralardaki açık hava tiyatrosunun da bu örgütün söz konusu prestij listesine alınmasının zamanı geldi” düşüncesini dillendirmeye başlar. Hatta şimdiye kadar neden bu kültür varlığının listede olmadığını da eleştirir. UNESCO’nun kendiliğinden herhangi bir yerdeki bir kültür varlığını Dünya Miras Listesine alma yetki ve sorumluluğu yoktur. Örgüt’e üye ülkeler, 1972 sözleşmesi olarak bilinen “Doğal ve Kültürel Varlıkların Korunmasına İlişkin Sözleşme” ye taraf olmuşlarsa, yani söz konusu sözleşmeyi parlamentolarından geçirip bir kanun ile kabul etmişlerse, o zaman Dünya Miras Komitesinin öngördüğü kriterlere uygun olarak hazırlanmış bir dosya ile bir kültür varlığını “tüm insanlık adına korumak” yükümlülüğü ile Dünya Miras Listesi olarak bilinen prestij listesine kaydettirmek üzere UNESCO’ya başvurabilirler. Yani Dünya Miras Listesinde yer almak bir saygınlık ifadesi olduğu kadar üye ülkenin iyi planlanmış, gerçekleştirilmesi iyi düşünülmüş UNESCO’ca öngörülen formata uygun koruma önlemleri almış olma yükümlülüğü de demektir. Sözü edilen format, “uluslararası kabul görmüş” ve ortak akılla ulaşılmış koruma ve kullanma kriterlerinin öngördüğü uygun davranış şeması anlamına gelir. Türkiye Büyük Millet Meclisimizin kabul ettiği uluslararası bir sözleşme uyarınca Dünya Miras Listesinde yer almasını tabir caizse yana yakıla sağladığımız bir kültür varlığımız ile ilgili yükümlülüklerimizin ne ölçüde yerine getirildiğini incelemek, irdelemek ve sorgulamak Dünya Miras Komitesinin kurumsal görevidir ve var oluşunun gereğidir. Bu nedenle böylesi bir denetimden kimsenin gocunmaması ve eleştirmemesi gerekir. Tam tersine uluslararası kabul görmüş normlara uygun rotalar betimleyen Dünya Miras Komitesi denetim raporlarını, bir anlamda, konuya ilişkin eskiyen mevzuatımızın yenilenmesine ışık tutacak açılımlar olarak nitelemek de mümkündür.