Türkiye Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi Hükümetler Arası Komitesine Seçildi...
UNESCO'nun yaşayan kültürel mirasın korunmasına ve gelecek kuşaklara aktarılmasına yönelik çalışmalarını kapsayan ve 32. Genel Konferans Genel Kurulunda 17 Ekim 2003 tarihinde kabul edilen Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi’nin 2-5 Haziran 2014 tarihleri arasında Paris'teki UNESCO Genel Merkezi'nde Sözleşmeye Taraf Devletler 5. Genel Kurulu düzenlendi.
4 Haziran günü Genel Kurulun belirlenen gündemi çerçevesinde Sözleşmenin karar verici ve uygulayıcı organı olan Hükümetler Arası Komite'nin dört yıllık görev sürelerini tamamlayan ülkelerden boşalan 12 sandalyesini dolduracak yeni üyelerin belirlendiği seçimler gerçekleştirilmiştir.
24 üyeden oluşan ve dört yıllık görev süresini tamamlama durumuna göre 12 üyesi iki yılda bir yapılan Genel Kurulda değişen Hükümetler Arası Komite, UNESCO’nun altı seçim grubunu ve bu grupların sözleşmeye taraf olan devlet sayısını dikkate alan bir sandalye dağılım sistemine sahiptir. Hükümetler Arası Komitede Türkiye’nin de aralarında bulunduğu ve coğrafik olarak Batı Avrupa ve Kuzey Amerika ülkelerini içine alan I. Grubun üç sandalyesi bulunmakta olup, Ispanya’nın dört yıllık görev süresini tamamlamasıyla boşalan bir sandalye için Fransa, İtalya ve Türkiye aday olduklarını açıklamıştır. Sözleşmeye taraf olan 161 ülke arasından oylamaya katılan 142 ülkeden İtalya 25, Fransa 44, Türkiye ise 72 oy almıştır. Böylece Türkiye, ilk kez 2006-2010 yılları arasında görev yaptığı Hükümetler Arası Komiteye 2014-2018 dönemi için ikinci kez seçilmiştir.
Sözleşmenin tanımlamasına göre;
Somut olmayan kültürel mirasın aktarılmasında taşıyıcı işlevi gören dille birlikte sözlü gelenekler ve anlatımlar;
a. Gösteri sanatları;
b. Toplumsal uygulamalar, ritüeller ve şölenler;
c. Doğa ve evrenle ilgili bilgi ve uygulamalar;
d. El sanatları geleneği.
Başlıkları altında toplanan yaşayan kültürel mirasın araştırılması, derlenmesi, arşiv ve dokümantasyon merkezlerinin oluşturulmasını, müzelerinin kurulmasını, öğretim kurumlarında ders olarak okutulmasını, kitle iletişim araçlarında olumlu kültür değerleri olarak yer verilmesini ve kuşaklar arasında ortaya çıkan kopuklukları giderecek tarzda etkin biçimde aktarımının sağlanmasını temel amaçlar ve eylem planları arasında gören Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi, 11 yıllık kısa bir dönemde ulaştığı 161 taraf devlet sayısıyla, 1972 tarihli Dünya Kültürel ve Doğal Mirasın Korunması Sözleşmesinden sonra en fazla taraf devlet sayısına sahip sözleşme özelliğine sahip olmuştur.
Türkiye’nin seçildiği ve 2018 yılında yapılacak Taraf Devletler Genel Kurulu’na kadar görev yapacağı Hükümetler Arası Komite ise, aralarında İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsili Listesi, Acil Koruma Gerektiren Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi, En İyi Uygulamalar Listesi ve Uluslararası Yardım Başvuruları başta olmak üzere Sözleşmenin amaçları doğrultusunda koruma ve yaşatma çalışmalarının ulusal ve uluslararası alanda oluşumunu ve takibini yapmakta, buna göre kararlar almaktadır.
Bilindiği üzere Hükûmetler Arası Komitenin uluslararası alanda en çok tanınan programlarından biri korumaya yönelik listeler hazırlamak olup, uluslararası toplum tarafından bu listelerden en fazla ilgi göreni İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsilî Listesi olup bugüne kadar Türkiye’den aralarında Meddahlık Geleneği, Mevlevi Sema Törenleri, Âşıklık Geleneği, Karagöz, Nevruz (Azerbaycan, İran, Hindistan, Kırgızistan Pakistan ve Özbekistan ile ortak), Geleneksel Sohbet Toplantıları (Yaren Meclisleri, Sıra Geceleri, Barana Sohbetleri ...), Kırkpınar Yağlı Güreş Festivali, Alevi-Bektaşi Ritüeli Semah, Tören Keşkeği Geleneği, Mesir Macunu Festivali ile Türk Kahvesi ve Geleneği’nin de bulunduğu 11 miras bu listeye girmeyi başarmıştır.
